ACM: leidraad concurrentieregels zorg-ICT-markten is goed ontvangen

De leidraad ‘Goedwerkende markten voor zorg-ICT’ biedt duidelijkheid over de toepassing van de mededingingsregels om de markt voor ICT-systemen in de zorg beter te laten werken. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft de concept-leidraad afgelopen zomer gepubliceerd voor consultatie. Uit de reacties van verschillende marktpartijen blijkt brede steun voor de leidraad en aanpak van de ACM in de zorg-ICT-markt.

De ACM heeft naar aanleiding van de reacties meer aandacht gegeven aan de gevolgen van een niet goed werkende zorg-ICT-markt voor patiënten. In verschillende reacties wordt verder gewezen op de internationale dimensie van de markt voor zorg-ICT. De ACM ziet dat de Nederlandse markt moeilijk toegankelijk is vanwege de noodzakelijke hoge investeringen, gebrek aan ICT-standaarden en omdat de overstapdrempel voor zorginstellingen hoog is. Alle reacties zijn samengevat in een consultatieverslag en verwerkt in de definitieve leidraad.

Wat zijn de risico’s in de markt voor zorg-ICT?

Gegevensuitwisseling in de Nederlandse zorg is niet op het gewenste niveau omdat de gebruikte ICT dit niet voldoende ondersteunt. Er is maar een beperkt aantal zorg-ICT-leveranciers en zorginstellingen zijn sterk van hen afhankelijk. Overstappen naar een andere leverancier is moeilijk en duur, bijvoorbeeld omdat er veel is geïnvesteerd in het gebruik van het systeem en het gekoppeld is met vele andere systemen. Deze afhankelijkheid kan leiden tot een leveranciersklem (vendor lock-in). Het beperkt efficiënte gegevensuitwisseling en leidt tot hogere prijzen, minder kwaliteit van zorg en minder innovatie.

Wat staat er in de leidraad ICT in de zorg?

De leidraad verduidelijkt de mededingingsregels voor zorg-ICT-markten. Als een leverancier misbruik maakt van diens machtspositie, is dat in strijd met de Mededingingswet. Machtsmisbruik bij zorg-ICT-systemen kan bijvoorbeeld bestaan uit het moeilijk maken van het koppelen van systemen van verschillende leveranciers, het opleggen van onredelijke (contract)voorwaarden, of het vragen van niet-transparante of excessieve prijzen.

Zorgaanbieders kunnen volgens de ACM meer tegenwicht bieden aan de sterke positie van ICT-leveranciers. Ze kunnen hun kennis, ervaring en inkooppositie bundelen door meer of betere samenwerking. De leidraad beschrijft de mogelijkheden voor samenwerking binnen de mededingingsregels. Afspraken tussen marktpartijen over technische oplossingen, eenheid van taal en standaarden bevorderen de interoperabiliteit van zorg-ICT-systemen en digitale gegevensuitwisseling. Dat is toegestaan en wordt aangemoedigd om de markten beter te laten werken.

VWS werkt aan standaardisering voor gegevensuitwisseling

De zorg en de zorg-ICT-markt kunnen beter functioneren als systemen makkelijker en beter aan elkaar gekoppeld kunnen worden. Daarvoor is het nodig dat er uniforme standaarden voor gegevensuitwisseling komen, zoals eenheid van taal en techniek. Het ministerie van Volksgezondheid investeert daar nu volop in via wet- en regelgeving. De ACM adviseert de minister daarbij zoveel mogelijk aan te sluiten bij open internationale standaarden in zorg-ICT, zodat de markt open blijft voor alle ICT-aanbieders.

ACM en ICT in de zorg

Een goedwerkende zorg-ICT-markt is van groot belang voor de kwaliteit, betaalbaarheid en toegankelijkheid van de zorg, nu en in de toekomst. Open informatiesystemen van zorgaanbieders bieden veel kansen voor goede en tijdige gegevensuitwisseling en innovatie. Daarmee kunnen zorgverleners en patiënten beschikken over de juiste informatie op de juiste plek op het juiste moment. De aandacht voor zorg-ICT is onderdeel van het ACM-agendathema digitale economie.