Toegankelijkheid online voor iedereen

Het World Wide Web had als oorspronkelijk doel om informatie voor iedereen toegankelijk te maken. Helaas is dit door de groeiende digitalisering lang niet altijd het geval. Voor veel mensen met een beperking kost het vaak erg veel moeite om online uit de voeten te kunnen.

Eindelijk is dit besef nu doorgedrongen bij de overheid, nu nog bij bedrijven. In 2025 wordt nieuwe wetgeving van kracht die websites en apps verplicht om te voldoen aan internationaal geldende richtlijnen voor toegankelijke online content. Niet alleen Nederland, maar de hele Europese Unie moet hieraan geloven. Het is belangrijk om hier zo snel mogelijk aan te beginnen als bedrijf, niet alleen om aan de wet te voldoen maar om je doelgroep te verbreden, op te vallen in de markt en jouw product en/of dienst gewoon beter te maken voor iedereen. Maar wat is nu precies toegankelijkheid en waarom is het zo belangrijk? Humanoids laat zien waarom je nu moet beginnen. En vooral waar.

Wetgeving

28 juni 2025. Dat is de dag dat de nationale wetgeving voor toegankelijkheid live gaat en bedrijven hieraan moeten gaan voldoen. En dat lijkt verder weg dan het daadwerkelijk is. Bij Humanoids zien we dat bedrijven pas focussen op toegankelijkheid wanneer ze hiertoe verplicht zijn. Zonde. Een website of app wordt namelijk niet vanzelf toegankelijk. Een website toegankelijk maken is een verandering maken in je ontwerp- en ontwikkelproces. Dit traject heeft veel onderzoek nodig om je doelgroep beter te begrijpen.

Een toegankelijke website

Wat is nu precies een toegankelijke website? Een toegankelijke website betekent dat deze bruikbaar is voor zoveel mogelijk mensen, doordat bij het bouwen rekening is gehouden met uiteenlopende capaciteiten van doelgroepen. Oók voor mensen met een beperking. Denk hierbij aan blinden en slechtzienden, of mensen met een motorische handicap. Maar ook laaggeletterden of minder digitaal vaardigen vallen onder deze doelgroep. Dat staat alles bij elkaar in Nederland alleen al gelijk aan een groep van 4 miljoen gebruikers. Daarnaast kan iedereen wel eens beperkt zijn door tijdelijke omstandigheden. Denk aan gewond zijn, stressvolle situaties, fel zonlicht of te veel herrie om je heen. De grenzen van beperkt zijn, verschuiven door de digitale innovaties. Er wordt steeds meer gevraagd van mensen.

Uiteindelijk moet iedereen de content van een website makkelijk bereiken, navigeren en gebruiken. Inclusiviteit is belangrijk, offline én online.

Het grootste voordeel van een toegankelijke website is dat iedereen je website kan gebruiken. Zelfs mensen zonder beperking, ervaren je website als prettiger. Maar er zijn meer voordelen. Een toegankelijke website maakt je sneller vindbaar, geeft je groter bereik, is kostenbesparend op lange termijn en je onderscheidt jezelf van je concurrenten. Een win-win situatie dus, als je het ons vraagt. Maar het valt eigenlijk ook onder de maatschappelijke verantwoordelijkheid van een organisatie.

Eerste signalen van een niet-toegankelijke website

We zien op dit moment dat veel bedrijven geen idee hebben dat hun websites en apps onvoldoende toegankelijk zijn, met name voor mensen die blind, slechtziend, kleurenblind of laaggeletterd zijn. Daardoor wordt het websitegebruik als onprettig ervaren. Het is voor hen haast onmogelijk om via een webshop een product te kopen of tekst te kunnen lezen. Bedrijven zijn zich hier vaak niet bewust van. Hoe herken je dat je website niet toegankelijk is?

Begin met kijken naar je klantenbestand, de producten en diensten die je aanbiedt en verzamel data over huidig gebruik. Zie je dat mensen vastlopen of afhaken en kun je deze groep identificeren? Kijk dan of deze gelijkenissen botsen met wat je vraagt van je klanten om je producten en diensten te kunnen gebruiken. Daarnaast is het belangrijk om de markt, social media en maatschappij in de gaten te houden. Mensen met beperkingen of kwetsbaarheden zijn een stuk mondiger dan vroeger en geven genoeg signalen waar ze tegenaan lopen. Hou ontwikkelingen binnen online toegankelijkheid goed in de gaten en beoordeel continu of je website en apps hieraan voldoen.

Een continu en multidisciplinair proces

Hoe zorg je ervoor dat je website toegankelijk is? Eén simpel antwoord bestaat niet.   Toegankelijkheid is namelijk een proces waarbij continuïteit en multidisciplinariteit centraal staat. Bovendien is wat wel en niet toegankelijk is, heel erg afhankelijk van de producten en diensten waar het om gaat. Wat vragen die voor capaciteiten en vaardigheden van de gebruiker? Het is dus belangrijk is om onderzoek te blijven doen. Daarmee krijg je inzicht in je online landschap.

Vaak wordt gedacht dat het toegankelijk maken van een website de taak is voor webdevelopers. Niets in minder waar. Er zijn heel veel teams verantwoordelijk. Denk maar aan developers en UX-designers maar ook marketeers, product owners, data analisten, software architecten en managers. Elke functie draagt wat bij. Een goede toegankelijke website maken kost tijd. Begin er bovendien zo snel mogelijk mee, al helemaal als je een nieuwe website bouwt. Achteraf aanpassen naar maatregelen kost meer energie, tijd en geld.

Door: Rowan Verbraak, UX Designer & Research Lead bij Humanoids