Wouter Hoeffnagel - 22 april 2022

Belastingdienst zette omstreden risicoclassificatiemodel vaker in

Belastingdienst zette omstreden risicoclassificatiemodel vaker in image

De Nederlandse Belastingdienst heeft een omstreden risicoclassificatiemodel vaker ingezet dan gedacht. Ook een team van de afdeling Toeslagen van de dienst maakte hiervan gebruik.

Dit meldt staatssecretaris Aukje de Vries van Toeslagen in een Kamerbrief. Het risicoclassificatiemodel is door de Belastingdienst tussen 2013 en 2019 ingezet. Onder meer om te beoordelen welke aanvragen voor toeslagen handmatig moesten worden beoordeeld met het oog op fraude. Onder meer een dubbele nationaliteit was hierbij een fraude-indicator. Het gebruik van de dienst leidde tot veel ophef; de Autoriteit Persoonsgegevens oordeelde later dat de Belastingdienst hiermee de privacywet ernstig heeft geschonden.

Breder gebruikt dan gedacht

Nu blijkt dat de risicoscores uit het risicoclassificatiemodel niet alleen zijn gebruikt voor het selecteren van aanvragen die handmatig behandeld moesten worden. Ook zijn de scores doorgegeven aan een screeningsteam van de afdeling Toeslagen bij de Belastingdienst. Dit is een team dat signalen van misbruik en oneigenlijk gebruik van toeslagen opspoort. Dit team kon de informatie daarnaast ook delen met andere teams binnen de Belastingdienst.

De Belastingdienst meldde eerder nog dat het model niet is gebruikt bij onderzoeken door de afdeling Toeslagen. Uit de informatie die de staatssecretaris nu met de Tweede Kamer deelt blijkt dat dit wel het geval was. De Autoriteit Persoonsgegevens is door de staatssecretaris geïnformeerd. De Vries noemt het bredere gebruik van het model 'zorgelijk'. Ook kondigt zij een extern onderzoek om in kaart te brengen hoe breed de risicoscores zijn gebruikt, met wie deze zijn gedeeld en wat de impact hiervan was op burgers.