Redactie - 30 juni 2021

Raad van Sta­te belicht di­gi­ta­li­se­ring in wet­ge­ving en be­stuurs­recht­spraak

Raad van Sta­te belicht di­gi­ta­li­se­ring in wet­ge­ving en be­stuurs­recht­spraak image

Digitalisering speelt een steeds grotere rol in onze samenleving. Ook de overheid maakt meer en meer gebruik van digitalisering; in de dienstverlening, in de opsporing en in de besluitvorming. Digitalisering biedt oplossingen voor maatschappelijke problemen, maar brengt ook risico’s mee. Dat stelt eisen aan onze wetten en regels en dus aan het werk van de wetgever en de bestuursrechter zo meldt de Raad van State. De wetgever moet waarborgen bieden voor burgers tegen digitalisering. De bestuursrechter moet burgers rechtsbescherming bieden bij algoritmische besluitvorming. Oplossingen voor deze uitdagingen zijn niet eenvoudig. De Raad van State wil met zijn publicatie ‘Digitalisering – wetgeving en bestuursrechtspraak’ hieraan een bijdrage leveren. Met een visie op de ontwikkelingen van digitalisering, vanuit zijn expertise als wetgevingsadviseur en hoogste algemene bestuursrechter.

Op maandag 28 juni 2021 overhandigden vice-president van de Raad van State Thom de Graaf en voorzitter van de Afdeling bestuursrechtspraak Bart Jan van Ettekoven het eerste exemplaar van de publicatie aan Vera Bergkamp, voorzitter van de Tweede Kamer. Later dit jaar zal een vertegenwoordiging van de Afdeling advisering en de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State de publicatie bespreken met leden van de nieuwe vaste Commissie Digitale Zaken van de Tweede Kamer.

Wetgevingsadvisering
De Afdeling advisering doet in haar bijdrage zes aanbevelingen voor het opstellen en uitvoeren van wetten en regels met een zogenoemd digitaliseringsaspect. Deze aanbevelen kunnen de kwaliteit van wetgeving verbeteren. Zo moet altijd rekening worden gehouden met de positie van burgers, ook met hen die moeilijk een weg weten in een samenleving die steeds digitaler wordt. Maar de Afdeling advisering vraagt ook aandacht voor het zo transparant en controleerbaar mogelijk maken van geautomatiseerde uitvoering van wetten en regels. Zij adviseert om voldoende aandacht te geven aan ondersteuning en uitvoering van ICT. Naast de aanbevelingen geeft de Afdeling advisering ook aan hoe zij zelf wet- en regelgeving met digitaliseringsaspecten beoordeelt in het kader van haar adviezen, met een aanvulling van het bestaande toetsingskader.

Bestuursrechtspraak
De Afdeling bestuursrechtspraak wil met haar beschouwing een bijdrage leveren aan de discussie over bescherming van de rechten van burgers en bedrijven bij algoritmische besluitvorming. Wat betekent dit voor de positie en taak van de bestuursrechter? Algoritmische besluitvorming is complex en vaak lastig uit te leggen. Maar om rechtsbescherming te kunnen bieden, moet de bestuursrechter kunnen controleren hoe het bestuursorganen feiten heeft vastgesteld, belangen heeft afgewogen en welke rol algoritmen daarbij hebben gespeeld. In de publicatie verkent de Afdeling bestuursrechtspraak hoe de bestuursrechter optimaal in staat kan worden gesteld om de rechtmatigheid van algoritmische besluiten te toetsen.

Verantwoorde uitvoering begint met een zorgvuldige invoering
De twee bijdragen staan op zichzelf, maar liggen onmiskenbaar in elkaars verlengde. Tussen de taken van de wetgever en die van de rechter bestaat een wisselwerking. De rechter moet het doen met de wet- en regelgeving die hem is gegeven. De wetgever moet waarborgen dat wetgeving digitalisering op adequate wijze reguleert en burgers tegen ongewenste gevolgen beschermt. De wetgever moet dit goed doen ‘aan de voorkant’, anders moet de rechter onwenselijke gevolgen alsnog corrigeren ‘aan de achterkant’. Want wat voor alle wetgeving geldt, geldt voor digitaliseringswetgeving in het bijzonder: een verantwoorde uitvoering begint met een zorgvuldige invoering.

Lees ook: Uit­ge­brei­de toe­lich­ting van de toets van di­gi­ta­li­se­ring in wet­ge­ving.

 

Copaco | BW 25 maart tm 31 maart 2024 Trend Micro BW BN week 10-11-13-14-2024
Copaco | BW 25 maart tm 31 maart 2024