Data literacy cruciaal voor ondernemingen

Meer dan ooit is effectief gebruik van data, als onderdeel van een goed doordachte business-strategie, cruciaal. Maar hoe doe je dat? Het vraagt om data literacy, een onderwerp waar de Gartner-analist zich al langere tijd mee bezighoudt. Nog steeds is daarover veel uit te leggen, vooral aan bedrijven die niet denken vanuit de businessvraag maar beginnen bij de technologie.

“Kostenbeheersing is een onderwerp dat momenteel hoog op de agenda staat”, zegt Debra Logan Distinguished VP Analyst bij Gartner. “En natuurlijk speelt de vraag: hoe ga je om met de huidige crisissituatie, en hoe zorg je ervoor dat je de volgende keer beter bent voorbereid? Alle afdelingen van bedrijven zijn geraakt, ieder afzonderlijk bedrijf is geraakt, inclusief de vendoren in de IT-markt. Bij het inzetten van technologie om hiermee om te gaan ligt veel nadruk op het gebruik van data: hoe ga je daarmee om, hoe zorg je voor data literacy?”

“In die zin is het nu ook een interessante tijd, want veel eerder gedane voorspellingen zijn door de snelle en grote veranderingen bij lange na niet uitgekomen, dus hoe kunnen we het in het vervolg anders doen? Hoe maak je beter gebruik van de data die je hebt? Daar zijn organisatie nu mee bezig. Een ander onderwerp waar veel organisaties mee bezig zijn is continu leren. De business wil steeds vaker met IT samenwerken in een soort van partnership.”

Data

Business intelligence is iets waar veel afdelingen mee bezig zijn. Naarmate het belang ervan toeneemt groeit ook de vraag naar centrale regie en de juiste tooling voor het effectief inzetten van data. Dat heeft een organisatorische component, en het gebruiken van data als een echte asset.

Dat leidt volgens Logan in steeds meer gevallen tot ‘data as a service’, of data as a product’. “Het gaat uiteindelijk om de efficiëntie, en het vermogen om te meten wat er gebeurt in je business. In aanvulling daarop kun je die data ook gaan gebruiken voor meer dingen,. Bijvoorbeeld door ze te verkopen aan mensen buiten je organisatie, en er zo waarde uithalen. Daar zijn steeds meer CIO’s mee bezig, omdat ze in toenemende mate betrokken zijn bij strategische beslissingen als het monetariseren van data.”

Chief Data Officer

Zij ziet ook in toenemende mate een rol weggelegd voor een functionaris die je Chief Data Officer zou kunnen noemen, die een eigen functie en verantwoordelijkheid heeft naast de CIO. Er zijn volgens haar twee mogelijkheden: “De eerste mogelijkheid is dat ze als partners gaan samenwerken. De CIO heeft al een enorme verantwoordelijkheid, zoals zorgen voor de infrastructuur, organiseren van de leveranciers, managen van outsourcing.”

“Dan kan de CDO een peer zijn of reporting aan de CIO. Die zorgt voor data literacy, eigenlijk ‘het spreken van de taal van data’. Businessexecutives doen dat niet, en zij zijn niet in staat om hun wensen om te zetten naar technische requirements. CDO’s helpen daarbij. De kloof die zij moeten overbruggen bestaat al heel lang, er moet een connectie zijn tussen de technologie aan de ene kant en de business aan de andere kant.”

Minder wenselijk

De andere, minder wenselijke mogelijkheid, is dat de CDO steeds meer op het terrein van de CIO komt. Dan verliest de CDO het en komt zijn functie in gevaar, want hij heeft de nieuwste functie. Maar idealiter zijn het twee verschillende functies, met verschillende verantwoordelijkheden en competenties.

Hoe voorkom je die clash tussen de CDO en de CIO? “Vorig jaar nog rapporteerden de meeste CDO’s aan de CIO, een veel kleiner deel aan de CEO. Dit jaar hebben we gezien dat veel meer CDO’s aan de CEO rapporteren. Die functie ontstaat vaak vanuit de IT, maar groeit in veel gevallen dus vanzelf verder. We adviseren wel dat de IT erbij betrokken blijft, om ervoor te zorgen dat je niet de grootste schaduw-IT ooit krijgt. We zien nu dus dat de CIO de CDO steeds meer helpt.”

Kinderen

Data literacy is in dit verband te beschrijven als Read, write and speak data in context. “Want mensen moeten weten waar data vandaan komt, en in hoeverre ze die data kunnen vertrouwen. Daar hoef je geen data scientist voor te zijn, want dat kan en wil niet iedereen. We zien dat mensen dit een interessant onderwerp vinden, omdat data zo belangrijk is. De consultants van Gartner helpen organisaties met data literacy, en we zien dat er heel veel vraag naar is.”

“Het is daarbij belangrijk om al vroeg te beginnen, met kinderen, Weten ze waar ze naar kijken, waar ze betrouwbare informatie kunnen zoeken? Dat raakt ook het gebied van data ethiek. Het belang ervan merk ik dagelijks, ik word er zeker tien keer per week over gebeld door klanten.”

Miljoenen

Data in een organisatie kent veel lagen, van de opslaginfrastructuur en data management tot, helemaal aan de top, artificial intelligence en machine learning. Hoe kun je van die grote hoeveelheid data leren? “Dat is een aantal jaren aan de gang, en steeds meer gaan de toepassingen verder dan alleen pilots naarmate organisaties leren hoe ze ermee om kunnen gaan. Mensen willen alles weten, dus verwachten ze steeds meer van analytics, en daar is AI voor nodig. Daarmee kunnen ze weer betere beslissingen nemen. Dat blijft zich verder ontwikkelen.”

Ondanks het strategische belang van data zijn veel bedrijven toch nog steeds primair gericht op technologie, niet op de business. “Ik kom bedrijven tegen die miljoenen uitgeven aan een data warehouse, en er geen enkele waarde weten uit te halen. Dat is soms wel frustrerend. Mijn hele carrière vertel ik organisaties ‘bekijk eerst wat je wilt bereiken, en koop dat wat je daarvoor nodig hebt’. Als je data in een data warehouse stopt haal je er niet vanzelf waarde uit. Daar moet je aandacht aan besteden, bijvoorbeeld op het gebied van data integrity. Data literacy kan daarbij zorgen voor vooruitgang.”

Registreer HIER voor de Virtual editon of Gartner IT Symposium Xpo 9-12 november 2020

Auteur: Marco van der Hoeven