Wouter Hoeffnagel - 08 september 2020

CTIVD: Inlichtingendiensten bewaren bulkdatasets nog steeds te lang

Twee jaar na de invoering van de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017 (Wiv), door critici vaak de 'sleepwet' genoemd, is de implementatie hiervan door de inlichtingendiensten AIVD en MIVD nog niet afgerond. Ook worden bulkdatasets nog steeds te lang bewaard.

Dit concludeert toezichthouder op de inlichtingendiensten CTIVD in haar voortgangsrapport. De Wiv geeft inlichtingendiensten meer bevoegdheden om op grote schaal gegevens te onderscheppen. Voorwaarden hierbij is dat de inbreuk op de persoonlijke levens van burgers wiens data worden opgeslagen maar die geen onderdeel uitmaken van onderzoeken wordt geminimaliseerd. 

Meer aandacht voor implementatievraagstukken

De Wiv 2017 trad op 1 mei 2018 in werking. Dat betekent dat de AIVD en MIVD vanaf deze datum moeten voldoen aan de eisen die in deze wetgeving worden gesteld. "De CTIVD stelt vast dat de AIVD en de MIVD hard hebben gewerkt, maar dat zij de implementatie van de Wiv 2017 nog niet hebben afgerond. Dit onderstreept de noodzaak om bij de lopende wetsevaluatie en komende wetswijzigingen meer aandacht te besteden aan implementatievraagstukken", schrijft de CTIVD in een persbericht.

De toezichthouder concludeert dat beide diensten in de afgelopen twee jaar een 'goede koers hebben ingezet'. Ook is de CTIVD positief over de samenwerking tussen de diensten bij de implementatie van de wetgeving. Tegelijkertijd baart de omzetting van de wet en het beleid naar de praktijk de toezichthouder zorgen. Denk hierbij aan werkinstructies, technische systemen en interne controlemechanismen.

'Onvoldoende bereikt'

"Ondanks hun inspanningen in de afgelopen twee jaar, hebben de diensten hier nog onvoldoende bereikt. Dit doet zich onder meer voor bij onderzoeksopdrachtgerichte interceptie en bij geautomatiseerde data-analyse. Hierbij speelt mee dat dit proces tijdrovend, complex en veelomvattend is. De vertaalslag naar de praktijk betreft wel de kern van het implementatieproces. De wettelijke waarborgen zijn uiteindelijk juist op de uitvoeringspraktijk gericht en moeten daar hun effect krijgen, zodat de fundamentele rechten van de burger afdoende worden beschermd. Dit onderstreept het belang en de noodzaak voor de diensten onverminderd te blijven inzetten op afronding van het implementatieproces", aldus de CTIVD.

De toezichthouder wijst net als in haar voorgaande rapport opnieuw op bulkdatasets, die te lang worden bewaard. Deze datasets moeten volgens de Wiv 2017 na maximaal anderhalf jaar worden genietigd. Door de datasets in zijn geheel of deels als relevant aan te merken verlengen de diensten dit termijn. "Hoewel er operationele belangen bestaan om bulkdatasets langer te kunnen bewaren dan de wet nu toestaat, beschouwt de CTIVD de praktijk van de diensten om bulkdatasets integraal of grotendeels als relevant te beoordelen als een kunstgreep om de bewaartermijn van deze bulkdatasets te verlengen", meldt de toezichthouder hierover.

Trend Micro BW BN week 10-11-13-14-2024 Copaco | BW 25 maart tm 31 maart 2024
Trend Micro BW BN week 10-11-13-14-2024