Bits of Freedom neemt niet deel aan commissie over corona-app

Bits of Freedom neemt niet deel aan de begeleidingscommissie van de overheid voor een corona-app. De digitale burgerrechtenorganisaties uit kritiek op de gang van zaken en stelt dat fundamentele beslissingen al zijn genomen. De organisatie stelt dat advies daardoor zinloos is.

De overheid wil met behulp van een corona-app contactonderzoek door de GGD ondersteunen. De bedoeling is dat de app op anonieme wijze registreert wie met wie in contact is geweest. Dit maakt het mogelijk bij een coronabesmetting gericht te waarschuwen.

'Zinvol constructief meedenken niet mogelijk'

"Hoewel Bits of Freedom graag constructief meedenkt, stelt het ministerie ons momenteel niet in staat dat op een zinvolle wijze te doen", schrijft Rejo Zenger, beleidsadviseur van Bits of Freedom. De organisatie ziet verschillende problemen. Zo zijn fundamentele vragen zijn tot nu toe onbeantwoord gebleven. Zo zou het ministerie geen heldere beschrijving geven van het probleem dat zij wil oplossen en geen beeld van de oorzaken van de problemen. "Uit niets blijkt dat het ministerie in alle breedte heeft nagedacht over hoe je dat zou kunnen oplossen (zonder meteen uit te komen bij "technologie gaat ons redden.") Dat maakt deelname aan zo'n commissie lastig, omdat we dan moeten adviseren over iets dat gebaseerd is op tal van onbevraagde aannames", aldus Zenger.

Ook stelt Bits of Freedom dat het ministerie tot nu toe 'bepaald niet open' is. Zo hekelt de organisatie dat het door de GGD opgestelde programma van eisen voor 'digitale ondersteuning' niet openbaar is gemaakt. Eerder diende Bits of Freedom hiervoor een verzoek in bij het ministerie. Deze is echter twee weken onbeantwoord gebleven. "Openheid is niet een "alleen als wij dat wensen"", schrijt Zenger.

'Fundamentele beslissingen zijn al genomen'

Daarnaast wijst de organisatie erop dat 'vrij fundamentele beslissingen' al zijn genomen. Zo is al bekend dat de app voor contactonderzoek wordt gebaseerd op Bluetooth-technologie en het raamwerk van Google en Apple. "Dat dat soort keuzes al gemaakt zijn, maakt dat een advies daarover vrij zinloos is. We willen best adviseren, maar dan moet het ministerie er ook voor openstaan om zichzelf bij te sturen", meldt Zenger.

Eerder leverde Bits of Freedom een lijst van tien punten aan waar een app wat betreft de organisatie aan moet voldoen. Bij het opstellen van deze lijst zou veel haast zijn geweest; binnen een dag is de lijst uitgewerkt. "Het ministerie zegt dat ze ons werk "zoveel mogelijk verwerkt heeft", maar daar is in de eisen van het ministerie bij de marktconsultatie weinig of niets van terug te zien", stelt de beleidsadviseur.

Onduidelijkheid over begeleidingscommissie

Ook hekelt de burgerrechtenorganisatie de onduidelijkheid over de samenstelling van de begeleidingscommissie. Zo is onduidelijk hoe groot de commissie moet worden en welke disciplines hierin vertegenwoordigd zullen zijn. "De externe experts die het ministerie betrokken heeft bij de daadwerkelijke ontwikkeling van de app voor contactonderzoek, is weinig divers en alles behalve een afspiegeling van onze samenleving. Daardoor zullen essentiële perspectieven ontbreken die noodzakelijk zijn wanneer je een app maakt die voor alle Nederlanders moet werken. De precieze samenstelling van deze commissie is daarom des te belangrijker."

Tot slot stelt Bits of Freedom dat het ministerie weinig laat zien geleerd te hebben van de problemen rondom de eerdere poging een corona-app te ontwikkelen. Zo zouden experts opnieuw onvoldoende in de gelegenheid zijn gesteld om mee te denken en fundamentele vragen onbeantwoord zijn gebleven.

De blogpost van Bits of Freedom is hier te vinden.