Groeiende zorg: digitaal = no-brainer

Afgelopen week het bericht dat de 'kosten' van ICT in de ziekenhuizen voor het vijfde achtereenvolgende jaar hoger zijn geworden. Logisch zou ik zeggen: het wordt steeds meer een op digitale platformen draaiende kennisorganisatie. Dus dan wordt meer geïnvesteerd in IT-platformen, digitale gereedschappen, software en deskundigheid op dat gebied. Als maatschappij zijn we snel gedigitaliseerd en dat betekent dat de patiënt eigenlijk verwacht dat zijn zorg ook (!) digitaal wordt ondersteund. Dus wordt zwart-wit gezegd de zorgwereld – net zoals we in de financiële wereld zien – een informatiebedrijf dat zorgdiensten levert.

Onze zorguitgaven in Nederland zijn rond de 100 miljard euro per jaar; gemiddeld 5700 euro per inwoner. Op de website kostenvanzieken.nl van het ministerie van volksgezondheid worden die uitgaven in detail getoond. Hierbij moeten we onderscheid maken tussen cure (genezen) en care (verzorgen), twee aan elkaar gerelateerde gebieden van zorg die heel andere (digitale) uitdagingen hebben. De uitgaven voor curatieve zorg zijn rond de 60 miljard euro, voor ouderen en langdurige zorg is dat elk rond de 20 miljard euro.

Kan digitalisering helpen?

Er is veel Open Data over de kosten van ziekte in Nederland beschikbaar waar je naar hartenlust door alle groepen en verzamelingen heen kunt scrollen. Als je onze uitgaven voor gezondheid naar leeftijdsklassen van 10 jaar schikt, dan zijn de kosten tot de leeftijd van veertig jaar 8 miljard per groep. De kosten worden vanaf vijftig jaar 12 miljard per groep. De hoogste leeftijden hebben weliswaar de hoogste zorgkosten per persoon, maar door een groeiend sterftecijfer vanaf 50 jaar neemt het aantal inwoners per leeftijdsgroep af en nemen de totale kosten voor ouderen na 85 jaar sterk af. Op dit moment denken we dat de zorgkosten jaarlijks met 2,9% blijven groeien en dus in 2040 zullen oplopen naar 174 miljard euro. Hetgeen per persoon dan 9600 euro per persoon zal worden.

Van de uitgaven aan ziektegroepen stijgt de behandeling van kankers – door technische ontwikkelingen – het snelst en van de zorgsectoren stijgt de ouderenzorg het meest. De verwachting is dat de zorgkosten voor 65-plussers zal stijgen van 44% in 2015 naar 59% in 2040.

Bovenstaande figuur laat zien dat die groei een enorme uitdaging zal zijn. En we dus moeten kijken hoe we die zorg onder andere met digitale techniek beter en makkelijker kunnen realiseren. Er zullen niet meer genoeg fysieke zorgverleners zijn om iedereen alle noodzakelijke zorg te verlenen en we moeten mede inzetten op virtuele- en robot-zorgverlening. Om dat mogelijk te maken, moeten wél de infrastructurele digitale platformen beschikbaar zijn om die techniek overal – van instelling tot thuiszorgplek – mogelijk te maken.

Achter de voordeur

In een eerdere blog sprak ik over 'wonen in een ziekenhuis'. We kunnen steeds makkelijker achter onze voordeur, binnen onze private woonomgeving, professionele zorgomgevingen inrichten. Als we in de woning energie- en communicatievoorziening kunnen garanderen, dan kan eenieder daar op een veilige wijze professionele zorg krijgen. Ondersteund met adequate en deels geautomatiseerde techniek en op afstand gemonitord door professionals. Als daarnaast de toegang tot die woning wordt ondersteund met digitale techniek, dan is gedistribueerde en geprivatiseerde zorg heel goed mogelijk.

Als je gaat rekenen aan de kosten van zorg in een instelling of thuis dan zitten daar ordes van verschil tussen. Tussen 600 euro per dag versus 600 euro per maand; een slok op een borrel. Het is dus evident dat we zwaar moeten gaan inzetten om de komende jaren digitale platformen voor dit soort thuiszorg te ontwikkelen. Zorgen dat datavoorzieningen om deze zorg te ondersteunen aan de hoogste vorm van privacy voldoen. Een uitdaging maar technisch prima haalbaar. De techniek voor deze oplossingen is afgelopen decennia ontwikkeld en beschikbaar gekomen. De uitdaging is dit naar standaardoplossingen en open platformen te ontwikkelen.

Hoe verder?

Wie neemt het gecoördineerde initiatief en de overkoepelende verantwoordelijkheid om deze thuisplatformen te ontwikkelen? We zien dat veel apps worden ontwikkeld die prima geschikt zijn om gezondheidsdata te verzamelen. En die gegevens vervolgens via Wifi en het internet te delen met deskundigen die hier iets mee kunnen. De basis van veel eHealth ontwikkelingen. Maar als je aan een zuurstofapparaat ligt en je hebt continue monitorring nodig vanuit een professionele omgeving, dan vertrouw je niet meer op je thuiswifi en de continuïteit van je internetprovider. In situaties van leven en dood zijn consumentenoplossingen niet meer te vertrouwen.

Dan praat je over bekabelde, hoog beschikbare en betrouwbare verbindingen. Betrouwbare en gecertificeerde IT in huis die ook compliant is wat betreft privacy. En noodstroom of escalatie-mogelijkheden heeft als de elektriciteit in de wijk uitvalt. Maar ook automatische toegang als brand uitbreekt en de patiënt zelf zijn bed niet kan verlaten. Registratie van de zorgverleners die aan huis en aan het bed komen. Compliance wat betreft veiligheid als de zorgverlener in huis en aan bed komt. Ingericht volgens de Arbo-regels en continu bewaakt opdat ook de zorgverlener veilig en dus verzekerbaar is. Denk aan gepersonaliseerde private omgevingen in de woning die zorg- maar ook werkplekken veilig kunnen ondersteunen. Een eigen 'nano-datacenter' in de meterkast om achter de voordeur deze diensten 'achter de voordeur' mogelijk te maken, de data daar op te slaan en te beheren. Allemaal mogelijk maar geen geringe uitdaging! Zie ook mijn blog de slimme meterkast.

Als Fortierra hebben we intussen oplossingen en relevante open data beschikbaar om dit soort complexe oplossingen digitaal te 'waarderen, valideren en valoriseren'. Wat ver weg lijkt, is technisch eigenlijk vandaag al mogelijk. Mits je data en wetgeving op ordentelijke wijze weet te organiseren.

Door: Hans Timmerman (foto), directeur van Fortierra