Kabinet belicht toekomst opties voor Bureau ICT-Toetsing

Het kabinet kijkt naar drie scenario’s waarin het Bureau ICT-Toetsing (BIT) een wettelijke grondslag kan krijgen krijgen. Dit meldt Staatssecretaris Raymond Knops (BZK) in een kamerbrief. BIT is een overheidsorgaan dat ICT-projecten van de overheid toetst die een waarde hebben van vele miljoenen euro's. BIT is door de overheid opgericht om problemen rond ICT-projecten binnen de rijksoverheid te voorkomen.

Het BIT vervult binnen de rijksoverheid al diverse jaren een belangrijke functie op het gebied van beheersing van ICT-projecten. Bij de oprichting van het BIT in 2015 was sprake van instelling met een tijdelijk karakter, met de uitgesproken intentie om de taken van het BIT op termijn over te laten gaan op de departementale CIO’s, aldus Knops: “Met inachtneming van dat uitgangspunt bezie ik de effectiviteit van het BIT niet alleen in het licht van de kwaliteit van zijn toetsen, maar ook vanuit de bijdrage van het BIT aan verbetering van de ICT-beheersing en het CIO-stelsel als geheel. Ik constateer in dit verband dat de functie van het BIT ook de komende jaren noodzakelijk zal blijven, zolang de ICT-projectbeheersing binnen de rijksoverheid nog niet voldoende op orde is. Over de wijze waarop we deze functie naar de toekomst toe het beste invulling kunnen geven wil ik nog in 2019 een besluit nemen.” Het BIT blijft met het oog op die continuïteit voorlopig tot 31 december 2020 bestaan. Het BIT is momenteel een dienstonderdeel van het Ministerie van BZK en valt in die hoedanigheid volledig onder de ministeriele verantwoordelijkheid. Het BIT maakte vanaf zijn oprichting tot juni 2018 binnen BZK onderdeel uit van de directie CIO Rijk en is op dit moment rechtstreeks geplaatst onder BZK Directoraat-Generaal Overheidsorganisatie (DGOO). De staatssecretaris meldt: “In het scenario dat het BIT een dienstonderdeel blijft binnen de rijksoverheid kijk ik naar een mogelijke alternatieve ophanging binnen het Ministerie van BZK, of positionering binnen een ander ministerie. Verzelfstandiging binnen de rijksoverheid Een alternatief kan zijn het BIT als zodanig te verzelfstandigen of onder te brengen bij een reeds bestaand zelfstandig bestuursorgaan, adviescollege of planbureau. Dit betekent een inperking van de ministeriele verantwoordelijkheid voor het BIT. Ik onderzoek in dit verband hoe de beoogde taakuitvoering van het BIT zich verhoudt tot de vereisten uit de Kaderwet ZBO’s, de Kaderwet Adviescolleges en de Aanwijzingen voor de Planbureaus. En in hoeverre deze organisatievormen een gedegen juridische basis bieden voor die taakuitvoering. “

Tot de rijksoverheid behoren de ministeries, rijksdiensten (agentschappen en zelfstandige bestuursorganen) en adviescolleges, aldus de staatssecretaris. “Deze organisaties leggen allemaal in enige vorm uiteindelijk verantwoording af aan een Minister. Van een aantal overheidsorganen is (grond)wettelijk vastgelegd dat ze zelfstandig en onafhankelijk zijn. Dit zijn de Hoge Colleges van Staat. Zij hebben als taak de rijksoverheid te controleren en te adviseren. Hoge Colleges van Staat leggen geen verantwoording af aan een Minister en rapporteren rechtstreeks aan de Tweede Kamer. Een positionering van het BIT buiten de rijksoverheid zou betekenen dat het BIT omgevormd moet worden tot een Hoog College van Staat of bij een bestaand Hoog College van Staat moeten worden ondergebracht.”

Criteria voor besluitvorming

De staatsecretaris meldt verder: “Op de criteria die ik zal hanteren bij de weging van toekomstscenario’s voor het BIT ga ik op de volgende pagina’s nader in. Onafhankelijkheid van het BIT Ik hecht eraan dat het BIT zijn taken op een onafhankelijke wijze kan blijven uitvoeren. In het instellingsbesluit van het BIT zijn hier reeds diverse waarborgen voor opgenomen en ik heb onlangs dit instellingsbesluit gewijzigd om die verder te versterken. Ook bij de beoordeling van positioneringsscenario’s voor de toekomst van het BIT is de borging van zijn onafhankelijke taakuitvoering een belangrijk criterium. Samenhang met andere I-sturingsmaatregelen De Minister van BZK en ik hebben in oktober vorig jaar een breed pakket aan sturingsmaatregelen aangekondigd waarmee de ICT-beheersing en de informatiebeveiliging binnen de rijksoverheid moet worden verbeterd. Daar wordt nu, binnen de Strategische I-agenda 2019–2021, met de nodige urgentie uitvoering aan gegeven. Het besluit over de toekomst van het BIT wil ik dus in goede samenhang met deze andere sturings-maatregelen nemen. In dit verband bezie ik ook de wens van uw Kamer, verwoord in de gewijzigde motie van het lid Bruins c.s. (CU), om de mogelijkheid van taakuitbreiding van het BIT met toetsing en advisering bij onderhouds- en informatiebeveiligingsvraagstukken in mijn analyse te betrekken.”

Aansturing van het BIT

Het BIT is momenteel een dienstonderdeel van het Ministerie van BZK. Het bureau beschikt echter over een onafhankelijke Toezichtsraad en voert zijn toetsen zelfstandig uit. Het BIT maakte vanaf zijn oprichting tot juni 2018 onderdeel uit van de Directie CIO Rijk, waarmee de CIO Rijk tevens fungeerde als hoofd BIT.

Sander van Amerongen is nu waarnemend Hoofd van Bureau ICT Toetsing (BIT). Van Amerongen studeerde bedrijfsinformatica aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Voordat hij bij het BIT in dienst trad, werkte hij als Senior Manager bij in de Technology Consulting praktijk van PricewaterhouseCoopers zo meldt BIT.

Cokky Hilhorst, dat Hoofd Bureau ICT Toetsing was, is vertrokken. Ze leidde BIT sinds januari 2016. Daarvoor was ze werkzaam bij Universiteit Utrecht, waar ze Hoofd Research, data en IT was. Daarvoor werkte ze lange tijd bij PwC Advisory als director consulting technology. Onlangs aanvaarde Hilhorst de leerstoel Business & IT Nyenrode Business Universiteit.

Ook is Gerko Baarslag vertrokken. Hij was lid van de toezichtsraad van het bureau. Baarslag, tevens CIO bij pensioenorganisatie PGGM, verliet het BIT omdat de onafhankelijkheid en de kwaliteit van het BIT onvoldoende zijn geborgd.

Weerstand

Nederlandse topambtenaren en bewindspersonen zijn naar verluidt niet gelukkig met het Bureau ICT-Toetsing (BIT), dat omvangrijke ICT-projecten van de overheid toetst. Er is veel weerstand tegen het werk van de toezichthouder zo meldt NRC Handelsblad.