Redactie - 02 januari 2019

Een innovatief en onderzoek-rijk 2019

Een innovatief en onderzoek-rijk 2019 image

We bereiken het einde van het tweede decennium van deze eeuw. Een eeuw waarin het duidelijk werd dat informatietechniek ons leven definitief anders zou gaan inrichten. De ontwikkeling van internet en de groeiende capaciteit van computers, (mobiele) netwerken en dataopslag zorgden voor een tipping point rond de eeuwwisseling: de omslag van informatietechniek als ondersteunende techniek naar informatietechniek als het proces zélf. De omslag van analoge naar digitale techniek en naar denken in digitale processen en vooral gekoppelde ketens van processen.

Netwerkvirtualisatie

In één van mijn eerste blogs in 2010 sprak ik over de uitdaging om netwerken te virtualiseren. Het netwerk is voor aanbieders van ICT-diensten de supplychain naar gebruikers. De uitdaging was toen, hoe de op het cloud-operations-model ontwikkelde SaaS-diensten, georkestreerd via de infrastructuur flexibel naar eindgebruikers konden worden geleid. Hoe konden we die orkestratie automatiseren om altijd aan geldende policy- en compliance-eisen te voldoen?

Het lijkt wel een stukje tekst dat gisteren geschreven had kunnen zijn. Met de nieuwe GDPR-wetgeving beseffen we als nooit tevoren hoe belangrijk data-verzamelingen, netwerk- en informatiediensten inherent veilig en compliant moeten zijn om aan wetgeving te kunnen blijven voldoen. Visie, innovatie en daadwerkelijke toepassing hebben heel verschillende tijdlijnen.

Cloudcomputing

In mijn eveneens in 2010 geschreven blog ‘Cloud computing de motor van de 21ste eeuw’ sprak ik over de grote veranderingen die zouden komen wat betreft de consumptie van informatie-diensten. “Door de inzet van cloud computing is IT aan het industrialiseren. Computerkracht verandert in een gestandaardiseerde nutsvoorziening te vergelijken met elektriciteit en gas.”. De toen uitgesproken verwachting dat cloud computing één van de belangrijkste motoren van de 21ste eeuw zou worden, is volledig uitgekomen. Gartner verwacht dat de SaaS-omzet in 2019 rond de 85 miljard dollar zal zijn, terwijl de totale cloud-markt meer dan 200 miljard dollar bedraagt.

Kenniseconomie

Het toen al verwachte en zichtbare paradigma van de nieuwe tijd- en plaatsonafhankelijke, wereldwijde netwerk-kenniseconomie had gewoonweg zo’n schaalbare informatievoorziening nodig. Daarom was de ontwikkeling van de cloud toen al evident. Ik herinner mij rond 2010 de (corporate) discussies over de ontwikkeling en gevolgen van de centralisatie versus toen nog gebruikelijk decentrale infrastructuren. Hoe het internet het mogelijk maakte – net als bij het oude mainframe – grote centrale rekenplatformen aan te bieden waar alle data, applicaties en computingcapaciteit samen zijn gebracht. Zo konden grote data-omgevingen worden gebouwd waarop we de kennissystemen konden bouwen voor de zich ontwikkelende kenniseconomie.

Reeds in 2000 legde de EU in de strategie van Lissabon vast dat de EU in 2010 een dominante kenniseconomie wilde zijn. Dat is een economie waarin de productiefactor kennis de belangrijkste plaats inneemt ten opzichte van arbeid, natuur en kapitaal. Deze ontwikkeling past in de verschuiving naar een diensteneconomie.

De intenties waren goed, maar de economische crisis van 2008 had de politiek niet voorzien. Pas na het afwenden van de euro-crisis in 2015 zijn we als Europa weer in staat te investeren in wetenschap en kennisontwikkeling. In 2016 werd een geactualiseerde lijst gepubliceerd voor de grote R&D-infrastructuren waar Europa de komende decennia in wil investeren. Waarbij de Europese investeringsbank geld beschikbaar stelt voor deze lange termijnplannen.

EU-ontwikkelingen in 2018

In het laatste EU SRIP-report – de EU Science, Research en Innovatie Performance – uit 2018 concludeert de Commissie dat economische groei in Europa eindelijk is teruggekeerd. Maar dat de groei van de productiviteit, gebaseerd op research en innovatie, achterblijft. Wereldwijd is die groei op vele plaatsen aanwezig, maar de laatste tien jaar is die productiviteit in de EU niet gegroeid. Dit fenomeen is ook bij andere economieën zichtbaar, maar voor Europa is het acuter omdat we intussen tevens flink achterop zijn geraakt. De achterstand met de VS bedraagt bijna 12% door de onvoldoende vooruitgang in hightech sectoren en kennisintensieve diensten.

Het rapport stelt verder dat – door de inzet in de EU van wereldwijd beschikbare techniek op het gebied van robotica en kunstmatige intelligentie – al 9% medium-routine werkplekken zijn verdwenen. Deze trend zet zich onverminderd voort terwijl wij weinig nieuwe werkgelegenheid opbouwen op die nieuwe kennisgebieden. Dit komt mede door de veranderende sociale economische situaties als vergrijzing, globalisering en digitalisering.

Wat betreft publieke R&D-investeringen loopt Europa achter op de VS, Japan, Zuid-Korea en China. Europa levert minder dan een-vijfde van de investeringen wereldwijd, terwijl de Europese economie (nog steeds!) één van de grootste economieën ter wereld is, groter zelfs dan de VS. Voor die achterstand zouden we ons eigenlijk moeten schamen, zeker omdat we die mooie Europese ambities al in 2000 in Lissabon hebben verwoord. De politiek is ons dat schuldig.

Research Quotient

Om de kosten-baten van research te meten, is ooit de Research Quotiënt (RQ) ontwikkeld. Ieder bedrijf zoekt manieren om zijn return on investment van zijn R&D te maximeren. De RQ is de verwachte groei in omzet bij 1% méér R&D-uitgaven. De belangrijkste differentiatie hier is de tijdschaal: hoe langer de terugverdientermijn, des te lastiger is het hiervoor berekeningen te maken. Dan wordt het meer ‘hope and pray’ dat op de juiste ontwikkelingen wordt ingezet. Onderzoek dat niet binnen tien jaar omzet zal opleveren, is voor de meeste bedrijven problematisch geworden.

Juist hier zou ons publieke geld moeten worden ingezet, op veel meer publieke, vrije research die ‘onverwachte’ ontdekkingen en uitvindingen zal laten zien. De industrie kan dan op de geschikte momenten automatisch instappen als de potentiële termijn voor winstgevendheid kleiner dan tien jaar wordt. Het is bekend dat in de VS voor elke overheidsdollar die in (vrije) research is gestopt er tientallen dollars terugvloeien naar de economie en overheidsinkomsten. Maar dit vraagt wel lange termijnvisie, durf en uithoudingsvermogen.

Meerwaarde voor 2019

In een Vlaamse studie dit jaar, bleek dat 267 miljoen euro overheidsdonatie in de VRT (Vlaamse omroep) alleen al 670 miljoen euro aan economische meerwaarde creëerde, inclusief 5.768 voltijdbanen. De publieke omroep is een hefboom voor innovatie in Vlaanderen, het functioneert als motor van de Vlaamse productiesector, is cruciaal in de Vlaamse radioreclamemarkt en draagt bij aan het succes van de lokale muziekindustrie. Prima om daarin te investeren. Investeren in research en ontwikkeling is voor de hele maatschappij een winstgevende activiteit, zowel in het klein als in het groot.

Laten we als maatschappij in 2019 ruim investeren in publiek onderzoek. Er liggen mega-mogelijkheden op het gebied van energiebesparing, circulaire economie, machine learning en kunstmatige intelligentie, digitalisering, smarthomes, nano- en biotechnologie en robotisering om er maar een paar te noemen. Daarnaast zijn dit ook prachtige potentiële exportproducten voor Nederland én de hele Europese Unie. En als klap op de vuurpijl: succesvolle innovatie verbroedert en dat hebben we in Europa ook best nodig. Zo slecht is Europa nu ook weer niet…

Persoonlijk wens ik iedereen voor 2019 veel liefde, genegenheid, geluk en vooral een uitmuntende gezondheid…

Door: Hans Timmerman (foto), CTO Dell EMC Nederland

Copaco | BW 25 maart tm 31 maart 2024 Trend Micro BW BN week 10-11-13-14-2024
Copaco | BW 25 maart tm 31 maart 2024