Redactie - 30 oktober 2018

De moderne werkplek

De moderne werkplek image

Tien jaar geleden ontstond het begrip ‘het nieuwe werken’. Het draaide om de mogelijkheid plaats- en tijdonafhankelijk te kunnen werken, ondersteund door alle digitale en mobiele mogelijkheden die de moderne mens heeft. Het Nieuwe Werken werd enerzijds gepositioneerd als het nieuwe resultaatgerichte werken: waar je maar wilt en wanneer je dat wilt. Maar ook als antwoord op de uitdagingen die organisatie en de maatschappij hebben met ontwikkelingen als thuiswerken, internationalisering, nieuwe samenwerkingsverbanden, flexibele werktijden, de inzet van ZZP’ers en het boeien en binden van talent.

De moderne werkplek heeft steeds minder te maken met het traditionele kantoor of werkplaats. De auto is een werkplek geworden omdat we daar zakelijk kunnen telefoneren, conference calls hebben of naar podcasts luisteren. Verplegend personeel heeft mobiel alle relevante informatie op hun tablet om hun werkzaamheden uit te voeren. Uitvoerende ambtenaren kunnen steeds beter ambulant hun werkzaamheden uitvoeren in hun relatie met burger en bedrijfsleven. De traditionele werkplek met desktop wordt steeds meer een specialistische terminal voor specifieke werkzaamheden: de designer achter een set van terminals om virtueel een product te ontwikkelen. De informatieanalist achter een set van terminals om zijn algoritmes te ontwikkelen en te testen. De chirurg om virtueel een operatie voor te bereiden.

Internet of Things

De werkplek van morgen verandert onder invloed van IoT de komende jaren nog meer. Als we de groei van het aantal verbonden apparaten zien, dan worden we als mens steeds interactiever met al die devices om ons heen verbonden. En als die devices ‘weten’ dat wij ergens zijn, kan op die plaats de juiste informatie worden verstrekt op daar aanwezige schermen. We zien de integratie van persoonlijke en zakelijke werkzaamheden die we steeds vaker met onze eigen apparatuur uitvoeren. ‘Bring your own device’ wordt evidenter; wil je op je smartwatch ook de melding van een belangrijke bedrijfsmail of vergadering zien? Wil je in je eigen auto niet alleen zakelijke gesprekken voeren en maar ook zakelijke informatie delen? Wil je op je huissysteem ook zakelijke contacten onderhouden? Voer je via je eigen LinkedIn account ook zakelijk georiënteerde communicatie?

IoT heeft in de werkomgeving impact op het ontwerp van die werkplek. Als de werkplek weet wie je bent dan kan die je vervolgens toegang geven tot voor jou relevante informatie en applicaties. IoT heeft invloed op hoe we nieuwe gebouwen en werkomgevingen ontwerpen, door bijvoorbeeld gebruik te maken van embedded informatiesystemen die – afhankelijk van de aanwezigen – flexibel bruikbaar zijn om als (tijdelijk) werkplek te dienen. Persoonlijke, zakelijke en openbare communicatiemogelijkheden met ingebouwde displays zullen door elkaar heen gaan lopen via één algemene basisinfrastructuur.

Individuele werkplek

Medewerkers gaan hun eigen digitale werkplek vormgeven om op die manier optimaal hun werkzaamheden uit te kunnen voeren. Met geconnecteerde devices om ons heen wordt die flexibiliteit en productiviteit groter. We weten wie er om ons heen aanwezig is in het kantoor, de fabriek of in onze instelling. Het zijn de collega’s die we ‘even’ fysiek kunnen ontmoeten als de gelegenheid zich voordoet. De werkplek is steeds meer de ontmoetingsplek aan het worden waar we ‘even’ contact met elkaar kunnen hebben. Waar we als groep een vergadering kunnen houden, waar we ook zijn. Als iedereen zo makkelijk verbonden is, dan wordt elke organisatie virtueel kleinschalig, ook de afstand tussen hoofdkantoor en lokale vestigingen zal kleiner worden.

Individuele werkplekken brengen de diffusie van persoonlijke en zakelijke apparatuur een stap verder. Moeten medewerkers met hun persoonlijke of zakelijke ID’s inloggen op de IoT devices die ze kunnen gebruiken? Mag een medewerker privé inloggen en daarna voor het zakelijk gebruik opnieuw inloggen met een bedrijfs-ID? De grens tussen privé en zakelijk vervaagd. Er zijn al ontwikkelingen dat personen IoT-devices in hun lichaam implanteren. Kun je die gebruiken voor bijvoorbeeld toegangscontrole? Mag een ondernemer met die geïmplanteerde chips communiceren? Allemaal vragen waar we nog geen antwoorden op hebben.

Veiligheid

Last but not least is natuurlijk de veiligheid in het geding. Door meer eindpunten wordt de uitdaging om de infrastructuur veilig te houden steeds groter. Er komen nog onbekende gevaren op ons af, bijvoorbeeld als hackers proberen via externe devices onze persoonlijke of zakelijke netwerken binnen te komen. Stel dat er kwaadaardige sensoren worden opgehangen die ongemerkt hun omgeving scannen. Wellicht moet elk bedrijf cyber security bewakers in dienst nemen om de digitale veiligheid te controleren. Digitale veiligheid kan wel eens veel belangrijker worden dan fysieke veiligheid. In plaats van een fysieke bewaker bij de voordeur een virtuele cyber bewaker bij elke (digitale) in- en uitgang.

Hier ligt een mooie uitdaging voor de industrie: maak sensoren en devices die inherent veilig zijn. Maak sensoren die de digitale veiligheid bewaken van de werkplekken waar we elkaar ontmoeten en waar we vergaderen. Gegarandeerde ruimtes die stralingsvrij zijn en waarbinnen alleen gecertificeerde devices voor de communicatie kunnen zorgen. Het klinkt wat ‘James Bond-achtig’ allemaal, maar het is wel de wereld waar we naartoe gaan. Hier moeten we rekening mee houden bij het ontwerp van toekomstige werkplekken. Inclusief het vastleggen van de compliance om achteraf te kunnen vaststellen dat er inderdaad geen lekken zijn geweest.

Nieuwe aanpak

We zetten vaker kunstmatige intelligentie in om nieuwe aanvallen en malware te kunnen voorspellen. Het is een uitdaging om de ‘bad guys’ bij te houden die ook kunstmatige intelligentie inzetten om zwakheden sneller te herkennen en daar hun aanval op te kunnen richten. Het gevecht tegen ransomware zal eerder groter dan kleiner worden. Zeker het steeds sneller kunnen herkennen van opvolgers en nieuwe varianten. Geen enkele veiligheid zal uiteindelijk ‘foolproof’ zijn, maar optimaal voorbereid zijn en goede detectie en response oplossingen hebben helpt de kwetsbaarheid aanzienlijk te verlagen.

De grootste kwetsbaarheid blijft de onverschilligheid bij veel ondernemingen en medewerkers. “We doen het al 20 jaar zo en er zijn nog steeds geen gekke en erge dingen gebeurd”. En hoewel onze digitale veiligheidsmaatregelen en het management ervan vaak onbewust een redelijke chaos is, gaat toch de business as usual verder. Wellicht moeten we als maatschappij meer regels en verplichtingen op dit punt accepteren, want de kwetsbaarheid van anderen kan ons ook raken. Wellicht moeten we overstappen op dagelijkse ‘signature updates’ en verplichte ‘deep scan capabilities’. Want digitale onveiligheid raakt ons uiteindelijk allemaal.

Er is een minieme, dunne marge tussen een veilig eindpunt en een onveilig eindpunt, denk ook aan de AR en VR devices. Zorg voor een recovery, zelfs als al je productie-data door ransomware is gegijzeld. Zorg dat je kunt ontsnappen uit een digitale gijzeling van je organisatie, de techniek daarvoor is beschikbaar. Maar verzekeren kost geld en dat heb je er pas voor over als je overtuigd bent van het gevaar en de financiële consequenties. Helaas is de wereld in veel sneller tempo digitaal onveilig geworden dan we tien jaar geleden bij de invoer van Het Nieuwe Werken voor mogelijk hielden. Dat alleen al accepteren, is al een eerste stap naar een veiliger digitale wereld.

Door: Hans Timmerman (foto), CTO Dell EMC Nederland

Trend Micro BW BN week 10-11-13-14-2024 Copaco | BW 25 maart tm 31 maart 2024
Trend Micro BW BN week 10-11-13-14-2024