AIVD en MIVD mogen data blijven uitwisselen met buitenlandse inlichtingendiensten

De documenten die door NSA-klokkenluider Edward Snowden zijn uitgelekt tonen niet aan dat de Amerikaanse en Britse veiligheidsdiensten NSA en GCHQ grondrechten van burgers schenden met de wijze waarop zij inlichtingen verzamelen. Nederlandse inlichtingendiensten mogen daarom gegevens blijven uitwisselen met de diensten en hoeven de rechtmatige herkomst van gegevens die zij van buitenlandse inlichtingendiensten verkrijgen niet te controleren.

Dit oordeel het Gerechtshof Den Haag in een hoger beroep in een rechtszaak die was aangespannen door onder andere belangenorganisaties. De Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2002 geeft de Algemene inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) de mogelijkheid gegevens uit te wisselen met buitenlandse inlichtingendiensten.

Grondrechten geschonden
De eisers in de rechtszaak zijn van mening dat na de onthullingen van Snowden niet meer onverkort met deze uitwisseling kan worden doorgegaan. Deze onthullingen zouden namelijk aantonen dat de NSA met het verzamelen van gegevens te ver is gegaan en de grondrechten van burgers heeft geschonden. De eisers wilden daarom dat de rechter beperkingen stelt aan de uitwisseling van gegevens met buitenlandse inlichtingendiensten.

Uitgangspunt hierbij was een verbod op het ontvangen van dit soort gegevens van buitenlandse inlichtingendiensten zoals de NSA. Op zijn minst eisten de partijen dat de AIVD en de MIVD voordat zij dergelijke gegevens ontvangen zouden moeten verifiëren of deze gegevens niet op ongeoorloofde wijze zijn verkregen.

Onvoldoende bewijs
Het Hof wijst de eis af, net als de rechtbank eerder al had gedaan. Het Hof stelt dat er onvoldoende concrete aanwijzigingen zijn dat de NSA en GCHQ de grondrechten van burgers schenden. In sommige gevallen hebben buitenlandse inlichtingendiensten meer bevoegdheden dan Nederlandse inlichtingendiensten. Dit heeft volgens het Hof echter niet tot gevolg dat de AIVD en de MIVD geen gegevens van deze buitenlandse inlichtingendiensten mogen ontvangen.

Wel stelt de rechter dat dit anders kan liggen indien Nederlandse inlichtingendiensten bewust de eigen wettelijke beperkingen omzeilen door gebruik te maken van de ruimere bevoegdheden van buitenlandse inlichtingendiensten. Voor dergelijke misbruik is volgens het Hof echter geen bewijs. Dit is niet verrassend, aangezien inlichtingendiensten geen inzage geven in de methode die zijn gehanteerd om gegevens te verzamelen.

Uitspraak
Meer informatie over de uitspraak is hier te vinden.