Wet op inlichtingen- en veiligheidsdiensten ondanks kritiek naar Tweede Kamer

De Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten is door het kabinet naar de Tweede Kamer gestuurd. Dit ondanks kritiek van de Raad van State, die van mening is dat het toezichtstelsel voor de inlichtingendiensten tekortschiet.

Het voorstel geeft de Nederlandse inlichtingendiensten AIVD en MIVD meer bevoegdheid voor ongericht tappen van data. Op dit moment mogen de diensten uitsluitend satellietcommunicatie ongericht onderscheppen. De nieuwe wet maakt het mogelijk ook ‘kabelgebonden’ communicatie ongericht te tappen. Dit moet het mogelijk maken de communicatie van ondermeer terroristen beter in beeld te brengen.

Toezicht
Om te voorkomen dat de uitgebreide bevoegdheden van de inlichtingendiensten worden misbruikt wordt een toezichtstelsel opgezet. Zo moeten inlichtingendiensten toestemming vragen aan de Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (TIB) om ongericht en/of gericht te mogen tappen. Achteraf wordt de handelwijze van de inlichtingendiensten getoetst door de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD), een commissie die nu ook al toezicht houdt op de diensten.

De Raad van State is van mening dat dit stelsel tekort schiet. De raad wil dat de TIB wordt geschrapt en alle bevoegdheden bij de CTIVD worden ondergebracht, die hierdoor sterker moet kunnen opereren. Daarnaast is de Raad van State van mening dat gegevens te lang mogen worden bewaard. In het huidige voorstel mag dit drie jaar.

Eigen vlees keuren
Minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) is het niet eens met de kritiek van de Raad van State. Plasterk stelt dat door het toezicht volledig bij het CTIVD neer te leggen een situatie ontstaat waarbij ‘de slager zijn eigen vlees keurt’. Het bewaartermijn van data wil Plasterk daarnaast niet inkorten, aangezien belangrijke gegevens hierdoor mogelijk verloren gaan.

Bits of Freedom, een organisatie die zich inzet voor digitale burgerrechten, is kritisch over het besluit. David Korteweg, onderzoeker bij Bits of Freedom: “Voor een sleepnet is in Nederland geen ruimte. Een essentieel onderdeel van onze vrije samenleving is juist dat de communicatie van onschuldige burgers niet massaal door geheime diensten wordt onderschept zonder dat zij iets verkeerds doen. Dat principe wordt met dit wetsvoorstel overboord gegooid. We vragen de Tweede Kamer om het sleepnet alsnog uit het wetsvoorstel te schrappen en roepen mensen op hun zorgen online te delen met de hashtag #CCdeAIVD.”