Visie: Certificering of praktijkkennis?

Ik sprak laatst iemand die vertelde dat zijn organisatie bezig was met het overschakelen naar een nieuwe versie van Windows Server. Degenen die eraan werkten op de IT-afdeling waren in Windows Server 2012 op zoek gegaan naar functionaliteiten die ze kenden vanuit Windows Server 2003, maar die door Microsoft allang vervangen waren… Tsja, dat werkt niet zo efficiënt. Dat bepaalde functionaliteit is vervangen door iets wat veel handiger en beter is, daar kom je pas achter als je de software van A tot Z leert kennen. Daar kan certificering bij helpen.

Over certificeringen en het nut ervan lopen de meningen behoorlijk uiteen, zo merk ik als ik bij organisaties op bezoek ben. Veel IT’ers zijn er niet zo mee bezig en vinden het niet nodig om ‘die papiertjes’ te halen. Ze zijn van mening dat ze het ‘van hun kennis’ moeten hebben. Hun managers voegen daar vaak aan toe: ‘zolang ze het in de praktijk maar kunnen toepassen’. Laat ik deze IT-managers ‘type 1’ noemen.

Tegelijkertijd ken ik ook bedrijven die bijna alléén maar naar certificeringen kijken. Pas als er een papiertje is behaald, is wat hen betreft de kennis ook echt aanwezig. Daar werken IT-managers van het ‘type 2’.

Wat mij betreft hebben beide typen managers het bij het verkeerde eind. Waarom?

Ten eerste is het belangrijk voor de persoonlijke ontwikkeling van mensen om te blijven leren. En als je werkt aan een certificering, is leren doelgericht en gaat het voor veel mensen nu eenmaal gemakkelijker. Bovendien: mocht iemand om wat voor reden dan ook een andere baan moeten zoeken, dan zal duidelijk worden dat een cv met certificeringen toch echt bovenop de stapel komt te liggen. ‘Maar’, werpt IT-manager type 1 tegen, ‘als ik mijn mensen ga opleiden, worden ze interessant voor de arbeidsmarkt.’ Klopt, maar wat wil je dan? Het alternatief is dat ze ongeschoold jouw IT-afdeling besturen en dat is ook geen aanlokkelijk idee. Daar komt bij dat geen tot beperkte scholing ook een reden kan zijn om rond te gaan kijken op de arbeidsmarkt. En alleen leren in de praktijk brengt ook nog eens het risico op tunnelvisie met zich mee: als je niet met enige regelmaat de breedte van de mogelijkheden van een technologie bekijkt, zal je ook geen nieuwe, relevante mogelijkheden zien voor jouw organisatie.

Het is dus in het belang van een organisatie om ervoor te zorgen dat werknemers hun kennis op peil houden. Het gebruik van nieuwe technologie kan enorme efficiëntieslagen bewerkstelligen. De tijd dat de IT-afdeling er alleen was om ‘de zaak in de lucht te houden’, ligt toch echt achter ons. Cloud computing, mobility en het Internet of Things zorgen ervoor dat de IT’er van vandaag niet moet volgen, maar businessmanagers van deskundig advies moet kunnen voorzien. Bovendien is certificering voor organisaties een van de weinige mogelijkheden om het kennisniveau van werknemers onafhankelijk te toetsten.

En toch mag het behalen van een papiertje nooit een doel op zich zijn, vertel ik altijd aan IT-manager type 2. Want dat zegt niets over wat iemand in de praktijk echt kan toepassen. Je kunt sommige certificeringen behalen door theorie in je hoofd te stampen. Maar pas als je in aanloop naar een examen alle geleerde kennis ook in de praktijk hebt toegepast, echt aan de slag bent geweest met lesstof, beheers je deze goed genoeg om je met recht gecertificeerd te kunnen noemen. En om daar ook echt iets aan te hebben, als werknemer én werkgever.

Luuk Jansen is Accountmanager bij icttrainingen.nl