Nederlanders doen weinig aan bijscholing

Vier van de vijf werkenden (80,4%) in Nederland hebben de afgelopen drie jaar géén erkend certificaat behaald of opleiding/training gevolgd. Zzp’ers blijken zichzelf daarnaast meer te scholen dan professionals die in loondienst zijn (20%).

Dit blijkt uit de jongste cijfers van het Arbeidsmarkt GedragsOnderzoek (AGO) van Intelligence Group onder ruim 7000 personen in opdracht van het Jaarcongres Enjoy Employability op 17 maart 2016. Hogeropgeleiden (27%) en zzp'ers (22%) zijn relatief positieve uitzonderingen als het gaat om het volgen van opleidingen in de afgelopen drie jaar. Daarentegen zijn het met name de kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt die juist géén opleiding hebben gevolgd, respectievelijk 86% van de werklozen, 88% van de laagopgeleiden en 86% van de 50-plussers.

Leven lang leren lijkt ver weg
In totaliteit heeft slechts één op de vijf personen uit de Nederlandse beroepsbevolking de afgelopen drie jaar een certificaat behaald of opleiding gevolgd. Daarmee lijkt 'een leven lang leren' erg ver weg. De groep die vervolgens een opleiding volgt kiest daar primair voor om additionele kennis en/of vaardigheden op te doen die hen meer waard maken voor het huidige werk. Opleidingen gericht op kennis en vaardigheden die mensen meer kansen bieden op de arbeidsmarkt en/of buiten hun vakgebied zijn door 32% gevolgd. Met name werklozen kiezen hiervoor (48%). Daarmee behoort de inzet op het vergroten van employability van werknemers, zowel bij werkgevers als werknemers, nog lang niet tot de prioriteiten, evenmin als het inzetten op opleiden in algemene zin.

Volgens Maaike Kooter, projectleider Employability van Intelligence Group, is de uitkomst van het onderzoek opmerkelijk: "De mismatch op de arbeidsmarkt ontstaat vanwege het ontbreken van de juiste skills en opleidingen. Scholing is in deze snel veranderende arbeidsmarkt cruciaal om je arbeidsmarktkansen op peil te houden. Nu blijkt dat de overgrote meerderheid daar de afgelopen drie jaar niets aan heeft gedaan, is dat zorgwekkend voor de employability van de Nederlandse beroepsbevolking, maar ook voor werkgevers die moord en brand schreeuwen om vakmensen die ze niet kunnen vinden."

50-plussers werken het minst aan eigen employability
Arbeidsmarktkansen worden allereerst bepaald door de activiteit van een persoon (is hij/zij werkzaam of werkloos?), vervolgens door de courantheid (is er vraag naar zijn/haar skills en vaardigheden?) en daarna pas door de leeftijd. Intelligence Group stelt dat het dus niet de leeftijd is die het sterkste discrimineert, maar juist het ontbreken van courante skills en vaardigheden. Het is derhalve zorgwekkend om te zien dat juist onder 50-plussers minder opleidingen gevolgd worden en dat dit ook de groep is die het minst kiest voor opleidingen die hun arbeidsmarktkans vergroten (29%). Daarmee werkt deze groep het minst aan de eigen employability.

"Een zorgwekkende ontwikkeling die misschien om niet-gangbare maatregelen vraagt. Overheid, vakbonden en werkgevers zouden middels regelingen en afspraken 50-plussers weer terug de schoolbank in moeten krijgen. Met fiscale voordelen of het labelen van 'transitievergoeding' voor opleidingen zou het aantrekkelijk moeten worden om opleidingen te volgen in gebieden waar veel vraag naar is, zoals vakmensen, techniek, ICT en gastvrijheid", aldus Maaike Kooter.