Redactie - 21 januari 2016

Het Internet of Things kan grote maatschappelijke kansen bieden op basis van de juiste waarden

Vanaf vandaag komen leiders uit politiek, bedrijfsleven, wetenschap en internationale organisaties uit de gehele wereld weer bij elkaar in Davos, in Zwitserland, voor het World Economic Forum (WEF). Het centrale thema van het WEF dit jaar is de ‘Fourth Industrial Revolution’, de economische en maatschappelijke ontwikkelingen door technologie, die de wereld in hoog tempo veranderen. Als co-voorzitter van het WEF dit jaar zal de CEO van Microsoft, Satya Nadella, een centrale rol spelen in discussies over deze revolutie.

Kansen IoT
Als er de afgelopen jaren over één brede technologische ontwikkeling in het kader van deze revolutie veel wordt gesproken, dan is het wel het Internet of Things (IoT). Het enthousiasme voor het IoT is duidelijk, maar daarbij gaat het vooral over de economische kansen ervan, en blijft de maatschappelijke impact vaak onderbelicht.

Een begin deze week gepresenteerde studie van onafhankelijk onderzoeksbureau Forrester Research heeft juist onderzoek gedaan naar wat het IoT voor mens en maatschappij kan betekenen. Forrester deed diepte-interviews met bijna tweehonderd vertegenwoordigers van bedrijven, overheden en (semi)publieke organisaties in acht verschillende Europese landen – waaronder Nederland. De ondervraagde organisaties maken al langere tijd gebruik van intelligente technologie en meldden veel – soms verrassende – voordelen van het gebruik van sensoren verbonden met het internet en de cloud.

Of het nu gaat om ziekenhuizen en artsen die met technologie patienten op afstand beter in de gaten kunnen houden en daarmee kosten besparen, of om supermarkten die minder eten weggooien door houdbaarheid op de schappen met sensoren te meten: uit het onderzoek blijkt dat een grote meerderheid van de deelnemende organisaties door het IoT een efficiëntere bedrijfsvoering ervaart, dienstverlening aan burgers kan verbeteren en op bijvoorbeeld water en energie bespaart.

Publieke of persoonlijke data
Ondanks deze positieve signalen twijfelen veel organisaties en overheden nog over het inzetten van slimme technologie, om uiteenlopende redenen. Die zorgen zijn begrijpelijk: als het gaat om verantwoordelijkheden en rechten bij het gebruik van nieuwe technologie, ontbreekt vaak helderheid over de toepassing van bestaande wet- en regelgeving, of de eventuele noodzaak van nieuwe regels.

Beleidsmakers die over die regelgeving nadenken, zijn niet te benijden: het is een ongelooflijk complexe materie. Hoe zorg je immers voor een maximaal positieve impact van het IoT, terwijl je ook genoeg waarborgen inbouwt tegen de risico’s die het met zich mee kan brengen? Hoe zorg je voor een basisniveau van veiligheid zonder de innovatiekracht van nieuwe technologie te remmen?

Een eerste belangrijk uitgangspunt om daar een balans in te vinden, is te garanderen dat de voordelen van slimme data voor iedereen gelden. Iedereen moet toegang kunnen krijgen tot de inzichten die generieke data genereren: van grote en mkb-bedrijven tot en met (decentrale) overheden, academici en maatschappelijke organisaties.

Een tweede onderwerp om over na te denken, is het gebruiksrecht van specifieke soorten data, zoals data die voortkomt uit het combineren van meerdere bronnen, en data uitgewisseld tussen machines. En ook: wat data in verschillende contexten betekent en hoe die betekenis vervolgens wordt gebruikt. De balans tussen het recht op privacy en bredere maatschappelijke belangen, ethische overwegingen en hoe daar toezicht op te houden, zullen daarom steeds centraler komen te staan in toekomstige discussies over technologie in onze samenleving.

Nieuwe internationale standaarden
Die discussies zijn van groot belang om een aantal kernwaarden af te spreken, die leidend kunnen zijn bij de adoptie van slimme technologie. Veilig gebruik als kernwaarde spreekt daarbij voor zich. Daarvoor is het wel nodig dat alle aanbieders en gebruikers van het IoT uitgaan van een aantal internationale standaarden en protocollen op het gebied van veiligheid, zoals ISO 27001 en ISO 27034. Als iedereen werkt met dezelfde standaarden, is de kans groter dat innovatie vanuit veiligheidsdenken niet wordt geremd, maar juist gestimuleerd.

Maatschappelijke en economische kansen
Begin deze week organiseerde Microsoft samen met denktank Carnegie Europe in Brussel een conferentie over het grote belang van digitale waarden. Daarbij benadrukte Microsofts President Brad Smith dat zonder duidelijke digitale waarden technologie niet optimaal benut kan worden, ook niet voor maatschappelijke doeleinden. Het onderzoek van Forrester toont aan dat het IoT naast economische kansen ook veel handvaten biedt om de grote uitdagingen van onze tijd – voedseltekorten, kwaliteit van onderwijs en betaalbare gezondheidszorg – aan te pakken. Bij het vormen van IoT-beleid is het dus zaak verder te kijken dan de risico’s, maar ook naar de voor de hand liggende voordelen. Het is van groot belang wet- en regelgeving aan te passen aan het digitale tijdperk op basis van principes die de enorme nieuwe mogelijkheden van technologie ruim baan geven, zonder een aantal kernwaarden uit het oog te verliezen. Kernwaarden die ook tijdens het World Economic Forum in Davos ongetwijfeld aan bod zullen komen.

Jochem de Groot, Government Affairs Lead bij Microsoft Nederland

Copaco | BW 25 maart tm 31 maart 2024 Trend Micro BW BN week 10-11-13-14-2024
Copaco | BW 25 maart tm 31 maart 2024