Software Defined Healthcare

Als de invloed van informatietechniek ergens goed zichtbaar is, is het wel in de wereld van de gezondheidszorg. Voor zowel patiënt als zorgverlener worden de mogelijkheden om ondersteunende informatietechniek in te zetten elke dag groter. Daarnaast is de ontwikkeling van het Internet of Things een katalysator om steeds meer informatie van onze dagelijkse activiteiten te plaatsen in het licht van onze gezondheid.

Wearables
Het wordt steeds makkelijker je eigen gedrag te meten door alle draagbare apparatuur die beschikbaar is. De data die daarmee wordt gegenereerd, is ook steeds makkelijker te bewaren en te analyseren. Is het mogelijk symptomen al te herkennen in onze data voordat we ziek worden? Kunnen we onze gezondheid proactiever beïnvloeden? Kunnen zorgverleners ons op afstand controleren en eventueel behandelen?

Allemaal zaken die in rap tempo mogelijk zijn geworden. Het internet kent ons, herkent ons koopgedrag en laat ons selectief aanbiedingen zien. Algoritmes houden ons digitale koopgedrag in de gaten en geven constant adviezen en suggesties. Er ontstaat een gepersonaliseerde digitale wereld om ons heen die we zelf onderhouden.

Gezondheidsdata
Dit is op het gebied van gezondheid en ziekte natuurlijk ook mogelijk. Hoe meer we hier digitaliseren, hoe makkelijker we onszelf kunnen beoordelen met algoritmes. Gewicht, bloeddruk, hartslag en slaapritme zijn eenvoudig als data te verzamelen. Allerhande sensoren kunnen steeds meer lichaamseigen data verzamelen, bijvoorbeeld door het meten van de suikerspiegel via speeksel of zuurstofgehalte en zelfs de hoeveelheid hemoglobine in je bloed.

In dit geval spreken we dan over non-invasive sensoren, die van buiten het lichaam allerlei lichaamswaarden kunnen meten. De Apple Watch is een voorbeeld waar dit soort sensoren al ingebouwd zijn. Maar er zijn ook minimal-invasive sensoren die chirurgisch vlak onder huid worden ingebracht en nog veel meer kunnen meten. Dit is met name zinvol bij ernstige ziekten waar continue bewaking nodig is, maar waar je toch mobiel kunt blijven.

Transformatie
De transformatie die momenteel plaatsvindt, legt nogal wat druk op gezondheidsorganisaties. Kunnen zij meegaan in deze ontwikkeling die in grote mate door de patiënt wordt gestuurd? Net zoals in veel andere omgevingen is informatie de nieuwe normaal geworden, waar we zonder specialisten een eigen informatiewereld bouwen. Met BYOD en een veelheid aan apps ter beschikking via open media. De innovatie komt niet meer via de specialistische organisatie maar via de burger, de medewerker en in dit geval de patiënt.

‘Healthcare for Me’
Net als zoveel andere sectoren is de gezondheidszorg nog niet klaar om al deze diensten te ondersteunen. We komen als patiënt niet meer naar de gezondheidszorg om te vragen wat ons mankeert, maar zoeken actief de zorg die we nodig en zinvol vinden. De internet-empowered, mobile-driven patient-as-consumer verandert het zorgproces 180 graden. De tijd dat een patiënt zich moest schikken naar de beperkte agenda van een dokter, op zijn of haar kennis moest vertrouwen en zich moest schikken naar het geboden behandelplan zal verdwijnen. Dit wordt vervangen door een ‘Healthcare for Me’ aanpak, actief gepersonaliseerd vanuit de burger die daar de gewenste zorg bij zoekt.

Uber voor de zorg
Wie zijn de aanjagers van dit nieuwe model? Ongetwijfeld zullen de Millennials het als vanzelfsprekend zien, maar voor de grote groep babyboomers zal dit nieuwe model ook interessant zijn. Zij zullen het gemak, de verminderde afhankelijkheid en hun eigen behoefte-bepaling zeker omarmen. Een soort Uber voor de gezondheidszorg, waarbij we kiezen welke zorg en zorgverlener op welk moment voor ons het meest zinvol en nuttig is. En waar we elkaar wederzijds beoordelen: burger cq patiënt en zorgverlener cq zorginstelling.

Een totaal nieuwe aanbodeconomie zal zich ontwikkelen in de gezondheidszorg en de gerelateerde wereld van ziektekostenverzekeringen omvormen. Er zijn al start-ups op dit gebied die zich liever gezondheidsverzekeringen noemen. Helaas is de markt hiervoor nog niet klaar, zoals bijvoorbeeld Anno 2012 de afgelopen jaren probeerde. Helaas slaagde de onderneming er niet in het minimum aantal deelnemers te krijgen, onder andere door onmogelijke financiële eisen van de DNB. Wellicht waren ze iets te vroeg en staat volgend jaar een ander op die het wel lukt.

Software Defined Healthcare
Innovatie gebeurt aan de rand en niet in het centrum van de gezondheidszorg. En aan die rand staat ook de nieuwe burger die gezond wil blijven en dat steeds beter zelf kan meten, beoordelen en managen. Nieuwe initiatieven ontstaan die feitelijk Software Defined Healthcare genoemd kunnen worden. Vrij beschikbare kennis, heel veel specifieke en continu gemeten data en goedkope beschikbaarheid van algoritmen in de vorm van apps maken de burger op het gebied van gezondheidszorg werkelijk zelfstandig.

Denken in gezondheid in plaats van ziekte. Gezondheidsondersteunende verzekeraars in plaats van ziektekostenverzekeringen. Gepersonaliseerde behandelingen op basis van eigen data, voorkeuren en mogelijkheden. Wellicht de mogelijkheid om de steeds maar groeiende ziektekosten te keren en te draaien naar een veel beter maatschappelijk model van gezondheidsinvesteringen. Terug naar het oude bekende huisartsmodel, die nu software ondersteund zijn patiënten elke dag kan volgen, hen op afstand kan adviseren of consulteren. Een levenslange holistische begeleiding, patiënt-centrisch, met een eigen dossier waar gemakkelijk strikte privacy-afspraken over gemaakt kunnen worden.

Noot: deze blog is geïnspireerd op een reeks interne blogs uit de Healthcare groep van EMC Nederland

Door: Hans Timmerman, CTO EMC Nederland