'Sterke daling vertrouwen in Nederlandse overheid'
De financiële en politieke chaos van 2011 zorgen voor een significante deuk in het vertrouwen in de overheid wereldwijd. Volgens de uitkomsten van de Edelman Trust Barometer 2012, een onderzoek naar vertrouwen in 25 landen, kelderde ook het vertrouwen in de overheid in ons land. Minder dan de helft van het Nederlandse publiek (47%) zegt de overheid te vertrouwen. Van opinieleiders kan de overheid, ondanks een sterke daling van 75% naar 59% ten opzichte van vorig jaar, iets meer steun verwachten. Wereldwijd vertrouwt nog slechts 43% van de opinieleiders de overheid.
Nederland, van oudsher een van Europa's koplopers van vertrouwen, is het enige land in Europa met een AAA-status waar het vertrouwen in de overheid met dubbele cijfers daalde. Overheidsfunctionarissen worden bovendien over de hele wereld gezien als minst geloofwaardige woordvoerders, met enkel het vertrouwen van 29% wereldwijd en 26% in Nederland. Voor het eerst onderzocht de Edelman Trust Barometer ook het vertrouwen onder het algemene publiek. Daarbij zegt bijna de helft (46%) van de Nederlanders er niet op te vertrouwen dat overheidsfunctionarissen de waarheid vertellen.
Ook het vertrouwen in het bedrijfsleven in Nederland daalde met tien procentpunten tot 65%; een significante daling maar lang niet zo dramatisch als bij buurland Duitsland (van 52% naar 34%) en Frankrijk (van 48% naar 28%) die zich in het hart van de economische crisis van de eurozone bevinden.
Opvallend is dat de respondenten in Nederland minder kritisch zijn op het bedrijfsleven dan op de overheid. Een verschil van 32 procentpunten is te zien tussen wat de Nederlandse respondenten verwachten van de overheid en de werkelijke prestaties. Vooral het effectief managen van het financiële beleid, het luisteren naar de burgers en open en transparant handelen, verdienen de meeste aandacht volgens de respondenten. Kennelijk voldoet het bedrijfsleven beter aan de verwachtingen aangezien het verschil hierin minder is, namelijk 22 procentpunten. Het beste scoren zij op producten/diensten, innovatie en winst (11 procentpunten verschil tussen verwachting en prestatie).
Maatschappelijke en sociale belangen cruciaal voor winnen vertrouwen
Uit de Nederlandse resultaten blijkt dat bedrijven veel meer zouden moeten doen op maatschappelijk gebied om vertrouwen te winnen, zoals het juist behandelen van medewerkers, samenwerken om het algemeen belang te dienen, het verbeteren van het milieu, luisteren en transparant handelen. Deze activiteiten en gedragingen worden wereldwijd gezien als belangrijkste factoren die bijdragen aan het vertrouwen, belangrijker nog dan de bedrijfsprestaties. Het zijn echter nog wel de gebieden waar voor het Nederlandse bedrijfsleven het grootste verschil te zien is en een verbeterslag noodzakelijk is; met een 29% verschil tussen de verwachtingen en prestaties.
“Bedrijven moeten niet alleen zakelijk en operationeel sterk zijn, maar ook maatschappelijke en sociale belangen dienen,” zegt Annemieke Kievit, General Manager Edelman Benelux. “Hierbij is het fundamenteel dat ze verbonden zijn met hun medewerkers, klanten en de burger. Transparantie, luisteren, participeren en samenwerken zijn de sleutelwoorden bij het terugwinnen van vertrouwen in de toekomst. Ging het vorig jaar vooral om ‘Profit with Purpose’, dit jaar blijkt de formule ’Profit+Purpose+Engagement=Trust’”.
‘Iemand als ikzelf’ meest betrouwbare woordvoerder
Naast het vertrouwen in de overheid en het bedrijfsleven, is ook het vertrouwen in media en NGO’s onderzocht. Ook in deze instituten daalde het vertrouwen in Nederland; in media met 8 procentpunten en in de NGO’s werd een 13 procentpunten daling gemeten. Temidden van dit verminderde vertrouwen in de verschillende instituten, scoorde ‘Iemand als ikzelf’ in Nederland het hoogste als betrouwbare woordvoerder; dit is aanzienlijk hoger dan vorig jaar (van 54% naar 70%). Daarnaast steeg het vertrouwen in medewerkers van minst betrouwbare woordvoerder naar de vierde plek (naar 58%). Daarentegen plaatsen de opinieleiders uit het onderzoek CEO’s en overheidsfunctionarissen onderaan de lijst, 28% en 26% respectievelijk.
Waar wereldwijd het vertrouwen in de media als enige instituut steeg; in de VS (met 18 procentpunten naar 45%), in het Verenigd Koninkrijk (met 5 procentpunten naar 37%) en Italië (13 procentpunten stijging naar 57%), gold dit niet in Nederland waar het vertrouwen daalde met 8 procentpunten naar 61%. Traditionele media, TV, kranten en tijdschriften zijn nog steeds de meest betrouwbare informatiebronnen.
Alle sectoren dalen in vertrouwen
Het onderzoek keek ook naar het vertrouwen in verschillende sectoren. Bij alle sectoren is in Nederland een daling in vertrouwen te zien. De bancaire wereld en de financiële dienstverlening blijven het minste vertrouwen krijgen, waarbij zelfs tussen 2007 en 2012 het vertrouwen in banken met 42 procentpunten daalde tot 40%. Drie sectoren waarin het vertrouwen in Nederland met dubbele cijfers daalde zijn energie (14 procentpunten naar 51%), voedingsmiddelenindustrie (10 procentpunten daling naar 70%) en de media (10 procentpunten naar 53%). De technologiesector daarentegen voert de lijst aan waarbij 82% aangeeft vertrouwen te hebben in de sector.
Overige onderzoeksresultaten uit de Edelman Trust Barometer 2012:
• Wereldwijd worden traditionele media en online zoekmachines gezien als meest betrouwbare bronnen voor het vinden van nieuws, productinformatie, nieuws over een milieuramp en bedrijfsnieuws.
• In Nederland en Zweden is er meer vertrouwen in dat leiders in het bedrijfsleven de waarheid te zeggen; slechts 34% van de Nederlandse opinieleiders en 26% van de Zweedse vertrouwen er niet op dat deze groep de waarheid zegt.
• Het vertrouwen in (financiële) analisten als geloofwaardige woordvoerders daalde drastisch van 60% naar 38% in Nederland.
