Bedrijfsleven versus Nederlandse overheid
Steeds vaker zetten bedrijven innovatieve ICT-oplossingen in om vernieuwing binnen hun organisatie te realiseren. De Nederlandse overheid blijft echter achter op dit gebied en politici tonen nauwelijks interesse in ICT. In vergelijking met Duitsland bijvoorbeeld, zijn Nederlandse politici nog onvoldoende bekend met het innoverende vermogen van ICT-toepassingen. Nog te vaak bewandelen zij de vertrouwde – en veelal veilige –route, terwijl er genoeg mogelijkheden zijn tot vernieuwing en modernisering. Hier ligt in mijn ogen dus nog wel een uitdaging voor Nederland.
De dialoog tussen het bedrijfsleven en de overheid is al gaande. Zo hopen zeven Nederlandse ICT-organisaties, waaronder ook SAP, hun ervaringen met de overheidsfunctionarissen te delen. Het resultaat hiervan moet leiden tot een succesvolle samenwerking omtrent ICT.Tijdens een soort Lagerhuisdebat discussieerden vertegenwoordigers van de overheid met ondernemers en managers uit het bedrijfsleven. Hierbij kwam een aantal pittige stellingen aan bod.
Overheid stimuleert nog geen IT-innovatie
Het bedrijfsleven verwijt de overheid angst te hebben voor innovatie omdat het voor spanningen zou leiden, zoals onzekerheid, risico’s en chaos. Bij nieuwe ideeën horen inderdaad nieuwe processen; dit moeten IT’ers allemaal inregelen. Momenteel gaat het bedrijfsleven gemakkelijker om met het aanpakken van veranderende werkwijzen, terwijl de overheid daar toch sceptischer tegenaan kijkt en er soms zelfs weerstand tegen biedt. Volgens de overheid richten zij zich wel degelijk op innovatie, maar gooit de Europese aanbestedingswet hierbij roet in het eten. De overheid heeft immers wel de vrijheid nodig om te kunnen inkopen bij innoverende partijen, zonder dat een wet hen daarin belemmert.
Inkoop kan effectiever en efficiënter
Dusdanige belemmeringen maken de inkoop van de overheid onoverzichtelijk en inefficiënt. Meerdere vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven adviseren de overheid daarom hun gemeentelijke ICT-systemen beter en vaker op elkaar af te stemmen. Gemeenten zijn nu nog te vaak bezig om alle afzonderlijke taken op eigen wijze uit te voeren, terwijl zij met ICT flinke stappen kunnen zetten. Het zou daarom helpen als de ICT-branche zicht zou krijgen op alle verzamelde en opgeslagen gegevens van de overheid. Dit maakt het mogelijk om gericht advies te geven over waar behoefte aan is en wat zij moeten doen om in die behoefte te voorzien. Bovendien kan ICT vervolgens sneller en eenvoudiger verschillende soorten data met elkaar combineren, hier analyses op uitvoeren en een totaaloverzicht creëren. Zo ontvangt de overheid waardevolle informatie over de interne behoefte en kan zij daar haar inkoop op aanpassen.
Privacy blijft gevoelig onderwerp
De privacy-regels van de overheid zorgen er echter voor dat de toegang tot de gewilde digitale informatie stroef verloopt. Dit verhindert het combineren van verschillende soorten data.Uiteraard snapt het bedrijfsleven tegelijkertijd dat gevoelige informatie te allen tijde door de overheid moet worden beschermd. Om de interne slagvaardigheid toch te verbeteren, is een flexibeler beleid met betrekking tot het vrijgeven van informatie aan ICT, zeer essentieel. Het te krampachtig vasthouden aan privacy-regels is naar mijn mening ook niet meer van deze tijd. De nieuwe generaties dienen zich aan en de ideeën en omgang met privacy is in de loop der jaren enorm veranderd. Jongeren van tegenwoordig zijn veel sneller geneigd privé en gevoelige informatie via het internet en sociale media te delen. De overheid zou een voorbeeld hieraan kunnen nemen door de strikte handhaving los te laten en naar oplossingen te zoeken om enerzijds gegevens op een veilige manier te delen en anderzijds de gevoelige informatie optimaal te blijven beschermen.
Er ligt dus zeker een uitdaging voor de Nederlandse overheid op het gebied van ICT. Toch zijn dit geen problemen waar geen oplossingen voor te vinden zijn. Uit het debat blijkt ook dat organisaties deze instellingen graag een helpende hand bieden. Om net als het bedrijfsleven te kunnen innoveren met behulp van ICT, zal de overheid de ouderwetse regels dus moeten loslaten en flexibeler te werk moeten gaan. Nu houden zij nog te krampachtig vast aan inefficiënte procedures en missen zij de vrijheid om buiten de kaders te denken en innovatie een kans te bieden.
Ab Frohwein is voorzitter en oprichter van OverheidscongresNL & Overheidsforum
