Techniek begrijpelijk maken met kunst
In Amerika worden technische studies ook wel STEM-studies genoemd (Science, Technology, Engineering en Mathematics). Maar de laatste tijd wordt dit begrip ook wel omgevormd tot STEAM, waarbij Arts aan dit rijtje is toegevoegd. Zelfs in het populaire Sesamstraat wordt in de VS sinds kort met regelmaat deze STEAM-variant besproken, mede omdat jonge kinderen via een artistieke benadering van de vier technische domeinen veel makkelijker de techniek blijken te begrijpen.
Uiteraard is er in de kunst veel techniek aanwezig. Zonder gebruik of toepassing van techniek is veel kunst niet mogelijk, denk aan schilderen, beeldhouwen, muziek of zelfs dansen. Anderzijds kan kunst een technisch product specialer maken, een ervaring laten zijn. Het succes van Apple is voor een belangrijk deel hierop gebaseerd. Steve Jobs gaf vanuit het ontwerp, en vooral de kunst van ‘de eenvoud van het ontwerp’, zijn producten vorm. Een uitspraak van hem is dat een product zó mooi zou moeten zijn, dat je het zou willen likken.
Afhankelijk
Techniek omringt ons in ons dagelijkse leven. Bijna geen activiteit zouden we zonder hulp van ons ondersteunende technieken kunnen uitvoeren. Geen licht in huis, geen radio of televisie, geen internet, geen vervoer, geen enkele digitale handeling. Onze maatschappij is volledig afhankelijk geworden van techniek, vooral energie en informatie zijn de basis van ons bestaan. Begrijpelijk dat het daarom zinvol is dat jonge kinderen op de aanwezigheid van die techniek worden gewezen, zoals Sesamstraat doet.
Ik was laatst op een feestje en daar vertelde iemand dat hij bij Hyves werkte. Waarop een 10-jarig nichtje vol verbazing opmerkte: ‘werken er mensen bij Hyves?’ Voor haar was Hyves er ‘gewoon’. Net zoals Facebook of elk ander digitaal medium er ‘gewoon is’.
Iedereen kent natuurlijk ook de ervaringen bij stadskinderen dat zij eigenlijk niet meer weten waar brood, eieren, melk en boter vandaan komen. Veel van de basiskennis over het functioneren van onze maatschappij is langzamerhand achter façades van techniek en marketing verdwenen, zo ook onze informatietechniek.
Elmo The Musical
Dus heel goed dat de Amerikaanse Sesamstraat in de 43ste editie de show “Elmo The Musical” heeft ontwikkeld. Een opwindend concept, gebaseerd op STEAM, waarbij Elmo steeds bij een kind thuis een avontuur beleefd dat bijvoorbeeld gaat over enummeratie, relationele concepten, optellen en aftrekken en geometrische vormen en hun eigenschappen. In elk avontuur moet met een stukje (eenvoudige) wiskunde het probleem worden opgelost. Het legt ook het verband tussen wetenschap ‘hoe werkt dat eigenlijk’ en innovatie ’wat als’. De kinderen kunnen dansen, zingen, spelen, problemen oplossen en zich iets voorstellen terwijl ze te gelijker tijd een mathematisch avontuur beleven.
Naast de technische kant is ook de artistieke kant belangrijk. Want zoals al eerder aangehaald: een goed ontwerp telt. Zeker nu de techniek steeds minder vanzelfsprekend wordt. Het gaat er niet meer om alleen de functie uit te voeren; men wil iets hebben waarmee men de functie ook wil uitvoeren. De iPhone is daar een mooi voorbeeld van, in plaats van competitie op techniek is er nu competitie op ontwerp ontstaan.
Artepreneurs
De productontwerper als artiest. Producten die kunst worden. Kunst reageert op ons als mens totaal, niet slechts als gebruiker. Door kunst kun je je onderscheiden, daarom zijn mooie en artistieke producten zo in trek. Ontwerpers ontwerpen oplossingen, artiesten creëren een ervaring. ‘Artepreneurs’ in plaats van entrepreneurs.
Daarom is de upgrade van STEM naar STEAM belangrijk voor onze volgende generatie leerlingen en studenten. En als zelfs Elmo in Sesamstraat het kan, moet het toch voor iedereen mogelijk zijn? Ook voor de bedrijven die elkaar momenteel op ontwerp beconcurreren in plaats van op de ‘kunst van het ontwerpen’. Wij mensen worden immers weinig geraakt door slechts een ontwerp, maar wel als dezelfde oplossing kunstzinnig is geworden.
Hans Timmerman, CTO bij EMC Nederland
