Marcel Donkers, Bolsius: ‘IT-organisatie verandert door cloud computing’

Marcel Donkers, IT-manager bij Bolsius, is cum laude afgestudeerd op een onderzoek naar het effect van cloud computing op de IT-organisatie. Executive-People Magazine sprak met hem over dit onderzoek en zijn bevindingen. IT-organisaties zullen een ingrijpende transformatie gaan doormaken van technisch onderhoud naar managen van dienstverlening. 

Het onderzoek van Marcel Donkers is voortgekomen uit een duidelijke visie op de rol van IT in een organisatie, op basis van zijn eigen ervaringen als IT-manager bij Bolsius. “We zijn een productiebedrijf en willen lean and mean werken, dus alles zo efficiënt mogelijk doen. Dat maakt je creatief. We experimenteren niet met IT en lopen bewust niet voorop bij het introduceren van nieuwe technologie. We willen IT wel op de juiste wijze inzetten.” 

“In het verleden ontbrak daarvoor het fundament, maar daar hebben we door middel van centralisatie en consolidatie nu voor gezorgd. Op basis daarvan kunnen we de stap maken naar het volgende niveau. Dan wordt IT een echte enabler, zodat je technologie op de juiste elementen kunt inzetten. En in mijn optiek moet je dat als organisatie doen bij je kernprocessen. Het is interessant om met dat fundament bezig te zijn, maar dan ben je alleen bezig met onderhoud.” 

“Voor organisaties als Bolsius zou IT echter ook ‘uit de muur’ kunnen komen. Het wordt een commodity-product, net als elektriciteit, en zal zorgen voor een rewiring van de wereld. Dit betekent dat je niet meer te maken hebt met het leveren van de dienst zelf, maar het regisseren van die dienst. Hoe ga je de verschillende servicecomponenten koppelen?” 

“Wij zitten nu als organisatie op dat kantelpunt. We leveren al een dienst vanuit de eigen cloud, vanuit onze eigen infrastructuur met twee eigen datacenters. Daarmee ben je echter heel druk en in termen van budget is de verhouding niet gewenst. Tachtig procent van je operationele budget gaat naar ´in stand houden´, wat overblijft is voor innovatie. Ik zou een andere verhouding willen en cloud is een manier waarop organisaties dat zouden kunnen doen. Daarin komen veel technische innovaties samen.” 

23 definities van cloud 
“De vraag aan het begin van mijn onderzoek was dat ook of cloud verlichting zou kunnen brengen in het binnenhalen van diensten. Moeten traditionele ICT-afdelingen veranderen als gevolg van de inzet van cloud computing? Dat heb ik wetenschappelijk onderzocht na mijn ervaringen in de praktijk. De begeleiders die ik heb gevonden waren dr. mr. ir. Th.J.G. Thiadens en dr. Ella Roubtsova. Het gaat om een verschuiving van Capex naar Opex. Ik ben daarbij vooral geïnteresseerd in de vraag wat dat betekent voor mijn afdeling. Dat is de praktische vertaling. Want er komt een veranderring aan. Maar hoe?” 

“Doel was het doen van aanbevelingen voor de inzet van cloud computing-diensten binnen organisaties en voor de verandering van de sturing en organisatie van de IT-afdeling. Dus, hoe kunnen bedrijven cloud computing diensten inzetten en wat betekent deze inzet voor de sturing en organisatie van de IT-afdeling? Aanvankelijk ging ik uit van de categorie MKB, maar daar blijken we buiten te vallen met 1.000 medewerkers, dus heb ik onderzoek gedaan naar vergelijkbare bedrijven als referentie. Je ziet dat nu juist kleine bedrijven met cloud computing aan de slag zijn, of juist hele grote bedrijven. Maar de middengroep wordt gevormd door organisaties die met de vraag zitten of ze wel of niet over moeten gaan.” 

“Er zijn veel definities van cloud computing, volgens één onderzoek (Vaquero et al., 2009) zelfs 23. Ik heb gekozen voor de breed gedragen definitie van NIST: ‘Cloud Computing is een model voor het snel op aanvraag toegang verkrijgen via het Internet tot een gedeelde pool van configureerbare IT-middelen (zoals netwerken, servers, opslag, applicaties en diensten), met een minimum aan management inspanning of interactie met de aanbieder.’” 

Cloud als nutsdienst 
“De bevindingen uit de literatuur heb ik voorgelegd aan de zes bedrijven die mee deden aan het onderzoek. Allemaal zagen ze de financiële voordelen. De meesten van hen zagen ook de technische voordelen, zoals schaalbaarheid, en de goede toegang tot diensten. Een nadeel dat de meesten herkenden was het nog onvolwassen aanbod.” 

“De manier waarop ze ermee omgaan hangt heel sterk af van de positie in het cloud maturity-model. Een van de bedrijven die meedeed, een kunststoffabrikant, had nog weinig, maar is bezig met één grote stap naar invoering van cloud computing. De anderen, zoals Bolsius, zijn al wat verder met zaken als consolidatie, en willen op basis daarvan kleinere stappen maken. Wel wil iedereen naar de hoogste mate van volwassenheid, omdat iedereen het ziet als het model voor de toekomst. De vraag is voor organisaties hoe ze daar kunnen komen.” 

“Cloud computing is dus een concept dat zal blijven, en zich alleen maar verder zal ontwikkelen en volwassen worden. Men verwacht dat die cloud eens zo volwassen is dat het geleverd zal worden als een nutsdienst. Wie gaat er in de toekomst nog een eigen datacenter bouwen, met alle onderhoud en updates van dien? Je blijft als het ware achter je eigen staart aanrennen, er komt geen einde aan en het kost bijna al je tijd. Snijd dus weg wat commodity is, zowel aan de business kant als aan de kant van de infrastructuur. Ga daar service- en vendormanagement doen.” 

“Concentreer je op het produceren van informatie uit data, het analyseren van die data, en op basis daarvan business processen bijsturen. En dat moet snel gebeuren, want de wereld om de bedrijven heen en de bedrijven zelf veranderen snel. Je ziet bijvoorbeeld steeds meer geïntegreerde supply chains, je kunt niet wachten op de volgende versie van je ERP-systeem. Je wilt agile solutions om snel met data en informatie aan de slag te gaan en daarmee je bedrijf aan te passen.” 

Herschikking 
“Wat betekent dit voor de organisatie? Je ontkomt niet aan de herschikking van bestaande taken. Want service- en leveranciersmanagement worden steeds belangrijker. Beheersafdelingen zien het beheer verschuiven naar de cloud-provider. In plaats van het leveren van de dienst ga je de service managen. Software-oplossingen worden geleverd door de cloud provider, je gaat niet meer je eigen applicatie in de lucht houden. Voor het succesvol inzetten van cloud computing is een gefaseerde aanpak nodig. Daarmee verandert het karakter van de IT-afdeling, die daarmee een grotere toegevoegde waarde kan leveren op de kernprocessen. En dat vraagt weer om heel andere competenties van de medewerkers, je ontkomt niet aan het bijscholen van de mensen. Het accent verschuift van ICT-exploitatie naar servicemanagement.

Vervolgonderzoek zou gedaan kunnen worden naar de vraag wat die competenties dan zijn. De belangrijkste conclusie is in ieder geval is dat de traditionele ICT-afdeling moet veranderen onder invloed van cloud computing.”