Thijs van Koppen (Gartner): ‘IT is niet meer van de IT-afdeling”

Bij Gartner is vorige week Thijs van Koppen in dienst getreden. Hij is benoemd als verantwoordelijke van het EXP-programma in Nederland, dat CIO´s in hun strategische werk ondersteunt. Hij heeft zelf een uitgebreide track record aan zowel de gebruikerskant van IT en de laatste jaren als CIO van Robeco. Executive-People.nl sprak met hem over de toenemende invloed die de business krijgt op IT en de gevolgen die dit heeft voor het vak van de CIO.

Thijs van Koppen (41) heeft gestudeerd in Rotterdam, waar hij een bedrijfseconomische opleiding heeft gevolgd. Bij toeval is zijn carrière gestart bij Robeco, waar hij vanaf een bijbaan als uitzendkracht uiteindelijk zeventien jaar is gebleven. Zijn laatste functie was die van CIO. Hij is een van de weinige Nederlandse CIO’s geweest die deze functie kreeg vanuit een business-achtergrond.

De eerste ervaring met IT management begon met een decentralisatieproject van IT, waar hij in het MT van een business unit van Robeco de verantwoordelijkheid voor heeft gekregen. Applicatie-ontwikkeling werd decentraal gedaan, de infrastructuur bleef centraal. Hij kreeg deze functie omdat deze IT-verandering nauw samenhing met de nieuwe strategie van de business unit. Hij heeft onder meer CRM (Siebel) en een nieuw webportal geïmplementeerd en het projectmanagement geprofessionaliseerd. Van Koppen: “Dat werk heb ik altijd samen gedaan met de business verantwoordelijke in de organisatie waardoor de IT investering ook echt ten goede kwam aan de strategische ambities van het bedrijf”

Managementvak
Na vijf jaar ging Robeco de IT weer centraliseren, wat Van Koppen is gaan aansturen als CIO. “Ik heb geen technische achtergrond, maar bij Robeco was de overweging bij deze benoeming dat een CIO in de eerste plaats de business goed moest begrijpen. Ze hadden geen goede ervaring met puur technische CIO’s opgedaan. In die tijd merkte ik wel dat ik een ander profiel had dan andere CIO’s, die bijvoorbeeld vanuit een functie als programmeur waren doorgegroeid. Je zag nog maar weinig mensen die CIO waren geworden vanuit het managementvak. Dat is tegenwoordig volledig veranderd.”

“Het leuke aan deze functie was dat er bij een bedrijf als Robeco heel veel gebeurt. Ik ben betrokken geweest bij het outsourcen van de infrastructuur, heb webontwikkeling genearshored, applicatierationalisatie gedaan, cloud computing ingevoerd, en SaaS geïmplementeerd. Het belangrijkste tastbare resultaat is dat voor 2012 het IT-budget weliswaar gehalveerd is, maar we er niet veel minder voor gaan leveren. Vlak voor mijn overstap naar Gartner hebben we het laatste IT-tevredenheidsonderzoek gehad onder de medewerkers en daar scoorden we vrij goed in.”

Hij had als CIO bij Robeco al veel contact met Gartner. “Omdat ik uit de business kwam heb ik Gartner ingezet voor ondersteuning in het IT-inhoudelijke vlak. Dat boden ze met het EXP-programma, waar ik nu zelf leiding aan geef. Wat mij aantrekt aan IT is dat het overal een belangrijke rol speelt. Ik ben ooit economie gaan doen omdat alles wat speelde in de wereld met economie te maken had. Tegenwoordig is dat het geval met IT. De krant staat vol met nieuws dat op de een of andere manier te maken heeft met IT. Dat maakt het vakgebied leuk, en ook erg strategisch. Het is mooi om in dit vakgebied bezig te zijn. Het mooie aan deze functie is dat ik weer contact heb met klanten, dat is waar ik ooit bij Robeco mee ben begonnen. Nieuw is dat ik daarbij ga adviseren. Daarbij neem ik wel alle IT-ervaring mee die ik in de loop de jaren heb opgedaan.”

Kennis
“In de Gartner Benelux-organisatie zorgen wij ervoor dat de enorme schat aan kennis die er in het bedrijf zit ook bekend en beschikbaar is in Nederland. Dat doen we in verschillende vormen. Er zijn afdelingen die research-rapporten beschikbaar stellen. De consultancyafdeling doet dat met consultancyopdrachten en wij bij EXP doen dat door zeer ervaren partners te verbinden aan CIO’s en via die partners het kennisgebied te verbinden aan de strategische uitdaging van de CIO. Je hoeft dus niet alles zelf uit te zoeken, wij zoeken de relevante rapporten en onderzoeken uit, en als het nodig is kun je met de relevante analisten praten, je kunt op specifieke gebieden workshops volgen, als partner faciliteren we.”

Dit alles gebeurt in een razendsnel veranderende IT-wereld. Van Koppen: “De functie van de CIO is voortdurend aan het veranderen. Mijn ambitie is de dienstverlening die we hebben daarop aansluiten, en daar voortdurend in te blijven vernieuwen. Vernieuwen is wat we bij Robeco ook steeds hebben gedaan, en ik zou het mooi vinden waneer door die vernieuwing de naam van Gartner bij CIO’s nog bekender wordt. Als ik dat over een paar jaar gerealiseerd heb is mijn missie geslaagd.”

De strategische vragen die op Gartner afkomen vanuit de CIO’s zijn divers van aard. “Natuurlijk spelen kostenbesparingen een belangrijke rol, maar ook het vereenvoudigen van het IT-landschap om flexibeler te kunnen opereren op de markt. Dat zijn twee belangrijke thema’s, onder meer door de huidige economische situatie. Dat zien we zowel bij de overheid als de profit sector. Daarnaast zijn er thema’s rond nieuwe technologieën die op bedrijven afkomen, en de CIO moet een manier formuleren om daar mee om te gaan.”

“Neem de mobiele vernieuwingen, bijvoorbeeld rond tablets. Dat speelt bij organisaties zowel intern als extern. De vraag is hoe mensen het intern veilig gebruiken, terwijl klanten ermee in contact willen komen met bedrijven. De ontwikkeling rond het hosten van applicaties (cloud computing, sourcing) speelt overal. Daar komen veel vragen over op ons af.” 

Gebruikers 
“Sociale media zijn, daaraan gerelateerd, eveneens belangrijk. Ook hier op twee gebieden, dus hoe ga je er intern mee om als intern instrument en hoe bouw je een goede relatie op met je klanten. Daaraan weer gerelateerd is Big Data. Vanuit allerlei hoeken komt een grote hoeveelheid data binnen, mobiele devices, social media, locatiegegevens, de bestaande manieren om informatie te analyseren is niet altijd meer afdoende. Dit speelt nog niet bij elk bedrijf, maar het zal zeker in de toekomst een belangrijk thema worden.” 

Deze ontwikkelingen worden al lang niet meer alleen gedreven vanuit de IT, ook de gebruikers zelf spelen een steeds grotere rol. “Een CEO die veel reist heeft al zo vaak het woord ‘cloud’ gezien en gehoord dat hij zelf al gaat vragen aan de CIO of hun organisatie er niet iets mee moet. Als goede CIO ben je dat voor. Mensen weten tegenwoordig veel meer. Ik ken een voorbeeld van een CEO die op zijn kantoor zelf een draadloos netwerkje had geïnstalleerd, zonder dat de CIO daarvan wist, en zonder dat hij besefte wat de veiligheidsrisico’s waren.” 

Technologie is dus niet meer het eigendom van de IT-afdeling. “Vele business afdelingen zijn prima in staat om het zelf naar binnen te halen en er gebruik van te maken. Zij wachten niet meer op lange processen bij de IT-organisatie. Je moet je als CIO serieus afvragen of je er daar volledig controle op moet houden. Ik denk niet dat dat altijd kan. Weliswaar moet je altijd binnen veilige grenzen opereren, maar door de beschikbaarheid van tools en technologieën, en de bekendheid bij de medewerkers ervan, kun je niet voorkomen dat ze er gebruik van maken zonder dat je het weet. En dat is helemaal niet erg, want er zitten veel zaken bij die geen kwaad kunnen, maar wel de productiviteit, innovatieve kracht en tevredenheid van medewerkers vergroten.” 

“IT afdelingen zijn vanuit de ervaringen in het verleden vaak nog wat rigide. Meestal gaat veiligheid bij IT-technische zaken veel verder dan wat er op papier gebeurt. Bij klantgegevens en financiële gegevens is er natuurlijk geen discussie over mogelijk, maar in andere zaken kun je er misschien wat minder strikt in zijn, bijvoorbeeld om de samenwerking te verbeteren door de inzet van cloud- of open source toepassingen. Je verbiedt mensen ook niet om met papieren in de trein te gaan zitten. Die discussie kun je steeds beter voeren met niet-IT-ers. Als CIO werk je niet los van de business.”