Verslag: Groeiend applicatieportfolio vraagt om nieuwe aanpak

Volgens Gartner neemt de vraag naar nieuwe zakelijke applicaties tussen nu en 2016 met minimaal tien procent per jaar toe. Een groot deel daarvan is maatwerksoftware, die in huis of met een externe partij ontwikkeld wordt. Om aan de vraag vanuit de business te blijven voldoentegen gelijkblijvende of dalende budgetten, moeten bedrijven kritisch beoordelen of de huidige aanpak wel volstaat. Welke middelen ze daartoe hebben, werd besproken tijdens een seminar over toekomstvaste applicaties, georganiseerd door COOLProfs en OutSystems.

Volgens Andy Kyte, Vice President en Fellow bij Gartner, zit het grootste gevaar bij applicatieontwikkeling in het feit dat de focus in veel gevallen verkeerd is. “Functionaliteit”, zo stelt hij, “is vanuit de business altijd de belangrijkste drijfveer voor een nieuwe applicatie of veranderingen in een applicatie. Er wordt regelmatig aan voorbij gegaan dat de meeste kosten gedurende de levensduur van een toepassing zitten in het onderhoud en aanpassingen, oftewel in de attributen van de applicatie. Gemiddeld acht procent van de totale kosten gaat op aan functieontwikkeling, de rest van de kosten komen als het systeem in productie is.”

Pace Layering

Bedrijven zullen volgens Kyte moeten toewerken naar een ander model om hun zakelijke behoeften in lijn te brengen met hun informatiesystemen. Gartner introduceerde het Pace Layering-model, dat  drie categorieën applicaties onderscheidt:

• Systems of Record: lang draaiende basissystemen met een levensduur van 20-25 jaar
• Systems of Differentiation: ‘Bedrijfseigen’ applicaties met een levensduur van 8-10 jaar
• Systems of Innnovation: ‘Experimentele’ applicaties voor vernieuwende werkwijzen/processen met een levensduur van 1-3 jaar.

In het algemeen worden veel toepassingen op termijn generiek en verschuiven naar de ‘Record’-laag. Elke laag is gebaat bij een andere methodiek om de projectvoortgang en de resultaten te bewaken. Voor de ‘Differentiation’- en ‘Innovation’-lagen, waar doorgaans de meeste projecten draaien, is de Agile-methodiek een zeer gangbare. 

Het  Pace Layering-modelbiedt organisaties een beter inzicht in hoe ze hun processen voor investeringsmanagement beter kunnen inrichten. De  manier van budgetallocatie verschilt namelijk per laag. Tegelijk kunnen er business case templates worden opgesteld om gepaste standaarden vast te leggen. Ten slotte adviseert Kyte om “de beschikbare ontwikkelcapaciteit efficiënter in te zetten door meer te focussen op onderhoudsvriendelijkheid en de andere attributen van een applicatie. ”

Applicaties herschrijven

Paulo Rosado, CEO van OutSystemsdat het Agile Platform levert,benadrukt dat het nodig kan zijn om applicaties te herschrijven en zodoende tot een meer open, onderhoudsvriendelijke oplossing te komen. “Monolithische legacy-systemen beperken vaak de flexibiliteit en ze resulteren doorgaans in veel aanpassingen. Het kan zeker lonen om een applicatie opnieuw te bouwen en ‘open’ te maken, als je daardoor wendbaarder en sneller wordt met het in productie brengen van aanpassingen of nieuwe functies. Wanneer deze mogelijkheid er niet direct is, kan gesloten legacy-software met API’s meer open gemaakt worden.”

De algehele mobiliteitsslag die bedrijven momenteel maken in combinatie met de gebruiksverwachtingen van de digitale generatie zorgt voor een bijkomende complicatie, aldus Rosado. “De gebruikersinterface moet intuïtiever dan ooit zijn en slechts een paar opties kennen. Anders zullen gebruikers de applicatie niet accepteren en mislukt dus het project. User Experience kortom, komt steeds meer centraal te staan bij softwareontwikkeling.”

Rosado concludeert verder dat de meeste innovatie op het mobiele vlak binnen zakelijke omgevingen niet zozeer van de smart phones-kant komt, als wel van de tablets. Die nemen steeds meer de plek in van de standaard PC’s en ook van traditioneel papier. Dat laatste was ook het geval bij Charles River, leverancier van onderzoeksproducten en diensten,dat met de hulp van OutSystems overstapte van uitgedraaide data sheets naar een tablet-oplossing. “Er was heel weinig referentiekader om dit project op te baseren. We hebben de gebruikers nauw betrokken bij het project en in kleine stappen - sprints in Agile-terminologie - de benodigde functionaliteit opgeleverd. Inmiddels is er op basis van het systeem een Internet Colony Management-portal ingericht, waarmee klanten van Charles River zelf op afstand alle statussen kunnen bijhouden en het proces kunnen bijsturen.

Resultaat is leidend

De voordelen van de Agile-methodiek voor de succesvolle afronding van softwareprojecten binnen de Differentiation en Innovation-lagen zijn evident, maar komen niet vanzelf. Dat stelt Luuc van der Meer, directeur van COOLProfs, bouwer van maatwerksoftware.  COOLProfs omarmde twee jaar geleden het Agile Platform, maar niet voordat via een intern project de nodige bewijspunten waren verzameld.

Van der Meer: “Bij softwareontwikkeling was lange tijd het bouwen een zeer grote kostenpost. Die dacht men omlaag kunnen brengen door het programmeren uit te besteden naar lage lonen landen. Dat resulteerde in ogenschijnlijk lagere ontwikkelkosten. Maar de extra kosten zaten in de langere voorfase om de vereisten in kaart te brengen en zodanig te formuleren dat de programmeurs aan de andere kant van de wereld er goed mee uit de voeten kunnen. Wij gebruiken al sinds lange tijd een softwaregenerator om het programmeerdeel efficiënt uit te voeren. Dat werkt efficiënter en met hogere kwaliteit. En door het gebruik van een generator zijn de vereisten snel aan te passen en te verwerken tot een nieuwe versie. Daardoor sluit het eindproduct niet alleen beter aanop de wensen van de gebruiker, maar is het ook beter te onderhouden en aan te passen. Juist dat gedeelte waar kostenbesparing volgens Gartner het meest oplevert.”