Interview Hans Burg (B&C): ‘Erop of eronder voor de CIO’

Heeft de interne IT-organisatie nog bestaansrecht? Naarmate de technologie een commodity wordt is het de vraag wat een bedrijf zelf moet doen en wat de markt beter kan doen. Voor de CIO is het dus belangrijk om goed na te denken over zijn eigen toegevoegde waarde voor de business. Executive-People.nl sprak hierover met Hans Burg, principal consultant bij Boer & Croon op het gebied van ICT en sourcing.

Hans Burg heeft informatica gestudeerd aan de VU, waar hij ook gepromoveerd is en nog steeds universitair hoofddocent is. Hij heeft onder meer gewerkt bij Origin, waar hij de basis heeft gelegd voor het architectuurdenken. Bij Ordina is hij die competentie gaan inzetten voor zaken als Shared Service Centers, outsourcing en BPO die toen in opkomst waren. Hiermee is hij steeds meer naar de business-kant van IT gegroeid.

Sinds 2005 werkt Burg bij Boer en Croon. “Als principal consultant draag ik bij Boer & Croon zorg voor de ICT-competentie binnen het adviesbedrijf. Onze klanten vragen integrale oplossingen voor hun vraagstukken, ICT is daar een onderdeel van. Daarbij gaat het zowel om operationele als strategische oplossingen. Dat kan zijn in bestaande situaties waar ICT (‘legacy’) vaak een lastig te nemen horde is, maar ook in situaties waarin technologie de driver is voor business vernieuwing, zoals e-commerce en het nieuwe werken.”

Er zijn twee cruciale vragen rondom IT waar organisaties mee zitten. “De eerste is de samenwerking tussen business en IT, dus de dienstverlenende rol van IT. De andere kant is de IT-organisatie zelf, vanuit de operationele excellentie van de IT-organisatie. Bij Boer & Croon zijn onze klanten van nature de bestuurders aan de business-kant, zoals de CEO´s, CFO´s en COO´s. In toenemende mate hebben we de afgelopen jaren met IT en de CIO´s te maken gekregen. Beide vraagstukken adresseren we, vaak tezamen, maar altijd vanuit het perspectief en het belang van de organisatie.”

Eigen dynamiek
De rol van IT is volgens Burg ingrijpend aan het veranderen. “Dat speelt op een aantal terreinen. Organisaties gaan steeds meer nadenken over de vraag of ze de IT-functie wel zelf moeten uitvoeren. Ze vragen zich af of ze het zelf beter kunnen dan de markt. En in mijn optiek kan de markt het sowieso beter waar het commodity dienstverlening en producten  betreft. Catering doen we niet meer zelf, evenmin als beveiliging en telefonie. Dergelijke standaard-diensten kun je beter met een servicecontract inkopen. Dan moet je goede redenen hebben om het toch zelf te blijven doen. Focus op die aspecten waar je het verschil moet maken. Uiteraard moet je op alle IT percelen in ieder geval de regie zelf in handen hebben.”

Maar IT organisaties zitten zichzelf vaak in de weg. Bij veel organisaties zijn IT-afdelingen grote afdelingen binnen een bedrijf geworden. “Bij een grote bank of energiemaatschappij kun je te maken hebben met IT-afdelingen van honderden, zo niet duizenden medewerkers. Dat zijn bedrijven binnen bedrijven geworden, met een geheel eigen dynamiek, waarbij ze geregeld de reden vergeten waarom ze er zijn. Dat zal gaan veranderen, de wal gaat het schip keren. Er zit teveel inefficiëntie in. Organisaties worden moe van het feit dat het volgens IT niet kan, langer duurt of duurder is.”

Dat heeft weer effect op de manier waarop andere executives naar IT kijken. “Business managers gaan zich in toenemende mate afvragen of ze de eigen IT-afdeling nog moeten inschakelen, terwijl ze ook standaard/oplossingen uit de markt kunnen halen. Daar zijn volop mogelijkheden voor. Als je nu een bedrijf begint kun je dat doen zonder dat je een eigen IT-afdeling in huis haalt. Je kunt nu snel operationeel zijn met externe dienstverleners.” Dat zien ze om zich heen gebeuren, en schudt de ondernemer in hen wakker.

Voor de CIO wordt het gevaar dat z’n afdeling gepasseerd wordt  dus met de dag groter. “De cloud werpt zijn schaduw al vooruit, Software-as-a-Service is niet meer weg te denken en de snelheid waarmee nieuwe apps gelanceerd worden bepaalt de verwachtingen. De uitdaging voor IT-afdelingen zal dus zijn om goed naar de eigen bijdrage en performance te kijken, en ervoor te zorgen dat ze een logische partner zijn voor hun interne opdrachtgever. Ze gaan transformeren naar een intermediairfunctie waarbij ze een deel zelf leveren, en een deel zelf uit de markt halen. Zo worden ze een goed functionerende dienstverlener voor hun organisatie.”

Gerespecteerde dienstverlener
De eerste stap naar een oplossing is volgens Burg te onderkennen dat dit speelt. “IT afdelingen leveren een simpele dienst vaak te duur en maken het te complex. Ze zouden moeten onderkennen dat anderen het veel beter kunnen. Het argument dat zij hun bedrijf of markt het beste kennen is waar, maar geldt slechts voor een beperkt aantal diensten. Onderken ook dat de afnemende partij ontevreden is, en ga gezamenlijk een oplossing zoeken. Dan kun je stappen gaan zetten.”

Dat heeft gevolgen voor de rol van de CIO. Burg stelt echter de vraag of er wel daadwerkelijk een CIO is. “De functie heeft 9 van de 10 keer niet de lading gekregen die hij eigenlijk zou moeten hebben. CIO doet vermoeden dat je in het rijtje CFO en COO zit. Maar daar zit hij niet. Hij rapporteert vaak aan de CFO of directeur interne dienstverlening, of er zit nog een laag tussen. In feite gaat het om een IT-directeur of IT Manager. De rol is er vaak nooit echt gekomen. Dat is overigens niet in iedere organisatie erg, maar bij andere organisaties is het wonderbaarlijk dat er geen CIO is. Waar het om gaat is dat je de juiste invulling geeft, zodat je de beste ICT dienstverlener bent voor jouw organisatie. Dat is nu belangrijker dan ooit. Laat dat de lading zijn van ‘CIO’, dan is de discussie over de functiebenaming per definitie ondergeschikt.”

De belangrijkste uitdaging voor de CIO is dus om als een gerespecteerde dienstverlener te functioneren in de eigen organisatie. `Dat begint bij goed communiceren. Want ook bij de CIO geldt dat vertrouwen te voet komt en te paard gaat, maar dat heb je wel helemaal zelf in de hand. Stap over je eigen schaduw heen. Veel CIO’s hebben een beschermende houding tegenover de IT-afdeling, maar daardoor kunnen ze de handreiking naar de collega’s onvoldoende doen. Wanneer je zelf je rol, houding en gedrag als CIO niet anders gaat invullen gaat dat tot teleurstellingen leiden. CIO-zijn biedt vele kansen, maar er zijn er weel veel onbenut gelaten de afgelopen jaren. Het is nu erop of eronder!”

Hans Burg zal als columnist voor Executive-People.nl regelmatig een bijdrage gaan leveren op basis van zijn visie over de strategische rol van ICT.