Interview Roland Hameeteman, e-office: ‘Benut de kracht van mensen’

Volgende week verschijnt het nieuwe boek van Roland Hameeteman, directeur van e-office. Hierin zet hij op basis van zijn ruime ervaring in de ICT zijn visie uiteen op het spanningsveld tussen processen en creativiteit, twee uitersten die door hem Yellow en Blue worden genoemd. Processen en structuren zijn nodig, maar het is evenzeer noodzakelijk voor groei om gebruik te maken van mensen en hun creativiteit.

Sinds de oprichting van e-office in 1991 draagt het bedrijf van Roland Hameeteman een uitgesproken visie uit. Voor een gezonde toekomst van een onderneming is het zaak gebruik te maken van de kracht van mensen, de creativiteit die vaak verborgen zit in een organisatie. Niet voor niets was dit de titel van zijn eerste boek.

“Naar onze mening maken organisaties nog te weinig gebruik van die kracht. Dat is ook voor ons een zoektocht waar we al twintig jaar mee bezig zijn. Hoe kun je dat inpassen in een business die voornamelijk gestuurd wordt door processen en controle? Dat is een lastige combinatie, en de visie die we daarvoor ontwikkeld hebben noemen we yellow en blue. De oude wereld is blue, de nieuwe yellow.”

Hij benadrukt dat oud in dit concept niet hetzelfde is als afgeschreven. “Het gaat in de blauwe wereld om het uitgangspunt dat alles lineair is, maakbaar, en te sturen met risicobeperking. Dat zit in ons systeem, in de samenleving en in de manier waarop we problemen oplossen. Het voordeel hiervan is dat je voorspelbaar kunt werken tegen lage kosten, maar het nadeel is dat je moeilijk om kunt gaan met veranderingen. Want verandering, ieder idee dat afwijkt van de norm, wordt weggemanaged. En daarmee manage je de toekomst weg.”

Explosie van ideeën
In zijn optiek is er één entiteit in organisaties die daar verandering in kan brengen, en dat is de mens. “Mensen kunnen denken en creatief zijn. Daar leidt tot spanning tussen de wereld van het proces aan de ene kant en de wereld van de creativiteit aan de andere kant. Het is belangrijk die gecontroleerd in te zetten. Geel zou je kunnen zien als een explosie van ideeën die gekanaliseerd moeten worden. Want als je dat niet doet is het gevaarlijk, je moet goed weten welke kant je opgaat.”

Dit komt voort uit de vraag wat het onderscheidend vermogen is van een bedrijf. “Bij de meeste bedrijven is het proces niet uniek, dat kun je vaak kopiëren. Maar juist wat tussen de oren van de mensen zit is het onderscheidend verrmogen, zij zijn in staat om met unieke oplossingen te komen, met bijzondere producten en concepten. Dat moet eruit komen. Mensen, samen het corporate brain, vormen het belangrijkste asset van een bedrijf. Dat asset moet je gaan sturen.”

Het concept yellow en blue is bewust geïntroduceerd als een verhaal van twee uitersten om de mensen aan het denken te zetten, maar Hameeteman is zich ervan bewust dat er een grijs gebied bestaat tussen die twee extremen. “De bruikbaarheid hangt van de situatie af. In de vliegtuigindustrie wil je natuurlijk niet dat mensen tijdens het bouwproces van een toestel creatief zijn. Maar in administratieve processen kan het weer wel. Ik zet het zwart wit neer om de uitersten aan te geven, maar in praktijk is een combinatie nodig.”

Leiderschap
Dat heeft hij ook bij e-office ondervonden: “Ik heb in mijn eigen bedrijf jaren geprobeerd alleen maar yellow te doen, maar dat werkt niet. Je hebt gewoon die basis nodig van een structuur. En met blauw verdien je nu het geld. De toekomst zit echter in het gele stuk. Dat vereist een bijzonder soort leiderschap. Je moet zowel het proces managen als de creativiteit.”

Bij e-office heft dat bijvoorbeeld geleid tot aanstellen van een directeur die verantwoordelijk is voor de structuur en de processen. Waar Hameeteman zelf sterk georiënteerd is op het gele deel, heeft hij een echte blauwe manager aangetrokken in de persoon van Peter van Haasteren, die voorheen bij Exact en Qurius heeft gewerkt. “Met alleen geel breng je een organisatie niet verder. Veel mensen hebben behoefte aan duidelijkheid. Een groot deel van ons bedrijf moet ook voorspelbaar zijn, vanwege de afspraken die we maken met klanten. Dat moet strak geregeld worden, en daar is Peter van Haasteren mee bezig. Hij is als het ware de Chief Blue Officer. Daarbij hebben we wel een gezamenlijk doel, en respect voor elkaars gebied.”

Die afspraken zijn cruciaal in de nieuwe situatie. “Waar het ontbreekt aan structuur is het noodzakelijk dat mensen hun afspraken nakomen. Dat heeft weer invloed op de systemen die je gebruikt, technologie zal meer en meer gericht zijn op het nakomen van afspraken. Als iedereen zijn afspraken nakomt heb je een top-bedrijf. Daarom bieden wij een platform waar iedereen in het gele stuk, waar hij ook is, bij zijn afspraken kan, ongeacht het device. Alles wat je daarvoor nodig hebt komt op een slimme manier bij elkaar. Uiteindelijk heb je een soort ERP nodig voor yellow.”