Door de Europses Unie gefinancierd onderzoek helpt de astronomen het grotere geheel te zien
Astronomen hebben dankzij EU-financiering een baanbrekende techniek ontwikkeld om realtimebeelden in hoge resolutie te maken van afgelegen melkwegstelsels. Radiotelescopen over de hele wereld kunnen nu tegelijkertijd de meest afgelegen objecten in het heelal observeren en hogeresolutiebeelden maken, waarbij details worden onderscheiden ter grootte van een voetbal op de maan. De techniek, “Electronic Very Long Baseline Interferometry (e-VLBI)” genoemd, helpt bij het onthullen van hoe de melkwegstelsels tot stand zijn gekomen; de astronomen kunnen namelijk dankzij de optische hogesnelheidsnetwerken gegevens in bijna real time ontvangen en verwerken terwijl een experiment aan de gang is. Hierdoor kunnen tal van radiotelescopen in de hele wereld met elkaar samenwerken om één reuzentelescoop te simuleren. Dit verbetert niet alleen de kwaliteit van de waarnemingsresultaten, maar helpt ook om een zo groot mogelijk rendement te halen uit investeringen in radiotelescopen.
Steun EU in kader Digitale Agenda
De ontwikkeling en het gebruik van e-VLBI-astronomie wordt gesteund in het kader van twee projecten inzake elektronische communicatienetwerken met hoge capaciteit, EXPReS en NEXPReS, waarvoor EU-financiering is verleend ten bedrage van 7,4 miljoen euro. Het ontwikkelen van e-infrastructuur om het innovatievoordeel van Europa uit te bouwen is een van de prioriteiten van de Digitale Agenda voor Europa.
Radioastronomen observeren hemelobjecten om te begrijpen hoe melkwegstelsels zich ontwikkelen en met elkaar interageren. De traditionele waarnemingen met “Very Long Baseline Interferometry (VLBI)” worden uitgevoerd met telescopen die over verschillende landen verspreid staan en allemaal tegelijk op dezelfde bron zijn gericht. Hoe groter de afstand tussen de telescopen, des te beter zij de kleine details van de bron kunnen onderscheiden. Tot nu toe legde elk station de gegevens vast op harde schijven, die naar een centrale supercomputer werden gebracht, waar de gegevens werden geanalyseerd. De nieuwe e-VLBI-techniek maakt het mogelijk de telescopen via optische vezels rechtstreeks met de centrale supercomputer te verbinden, waardoor geen kosten voor het beheer van opslagmedia meer hoeven te worden gemaakt en de resultaten veel sneller beschikbaar worden. De gegevens worden realtime verwerkt, waardoor de astronomen hun wetenschappelijke resultaten binnen enkele uren krijgen, in plaats van binnen enkele weken. Voordien was de e-VLBI-techniek beperkt tot Europa, maar nu wordt zij op wereldschaal gebruikt.
